صفحه ٢٩١

 پيروى از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) نماد صراط مستقيم
گفته شد كه منظور از هدايت در آيه «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ»، ايصال به مطلوب است كه موجب دستيابى به سعادت ابدى مى‌باشد. در آيه مزبور، متعلَّق هدايت، صراط مستقيم است كه طبعاً مقصد هدايت نيست، بلكه مقدمه و طريق وصول به مقصد است؛ اما در آيه 175 سوره نساء به روشنى «خداوند» به عنوان مقصد نهايى هدايت انسان ذكر شده است: «فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللهِ وَ اعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَة مِنْهُ وَ فَضْل وَ يَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِراطاً مُسْتَقِيماً؛ و اما كسانى كه به خدا گرويدند و به او تمسك جستند، به زودى [خدا] آنان را در رحمت و فضلى از جانب خويش در آورد و ايشان را به راهى راست به سوى خود هدايت كند».
شكى نيست كه حقيقت صراط مستقيم كه انسان را به قرب و جوار حضرت حق رهنمون مى‌كند، بندگى خداست و كمال انسان كه قرب الهى است، راهى جز بندگى و اطاعت خدا ندارد؛ از اين رو خداوند فرمود: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الاِْنْسَ إِلاّ لِيَعْبُدُونِ؛(183) و جن و انس را نيافريديم جز براى آنكه مرا بپرستند».
انسان و جن براى عبادت خدا خلق شده‌اند زيرا تنها بندگى خدا انسان را به كمال مى‌رساند؛ از اين رو خداوند در نكوهش كسانى كه به جاى بندگى خدا و انتخاب صراط مستقيم، به اطاعت و بندگى شيطان روى آوردند مى‌فرمايد: