باشد؟ آيا نبايد فرصت را مغتنم بشمارد و توبه كند؟ او اگر اكنون توبه نكند، از كجا مطمئن است كه تا چه زمانى زنده مى‌ماند؟ بسيارى از افراد مشغول زندگى روزمره خود بودند؛ اما ناگاه مرگ به سراغ آنها آمد و بر اثر سكته يا حادثه ديگرى جان سپردند. ما حتى وقتى مشغول نماز هستيم، مطمئن نيستيم كه تا پايان آن زنده بمانيم. همين تصور كه ممكن است در بين نماز مرگ به سراغ ما بيايد و اين نماز آخر ما باشد، به ما كمك مى‌كند كه از پراكنده شدن حواس خود جلوگيرى كنيم و به اين سو و آن سو توجه نداشته باشيم و با تمركز و حضور قلب بيشترى نماز بخوانيم.
اگر براى مدتى با تمرين به هنگام نماز، عظمت خداوند و نعمت ها و الطاف او و ناپايدارى زندگى را در نظر آوريم، رفته رفته توجه به اين معانى براى ما عادت و ملكه مى‌شود و خود به خود به آنها توجه پيدا مى‌كنيم و در نتيجه، استفاده شايسته ترى از نماز مى‌كنيم. وقتى انسان به رفتار و باورهايى انس گرفت و كراراً به آنها پرداخت، خداوند اين توان را به او داده كه بتواند يك جا همه آن انگيزه ها، ايده ها و رفتارى را كه با آنها انس گرفته، تصور كند و به آنها توجه يابد. از اين رو توجه مكرر به معانى عالى و بلند الهى و معنوى به هنگام نماز، ما را در يافتن حضور قلب و تمركز و درك مقام عبوديت خداوند مدد مى‌رساند.
عالمان و بزرگان در كتاب هاى خود، كمتر به اين دستورالعمل ارزشمند توجه كرده‌اند؛ اما در دعاهاى افتتاحيه نماز كه توصيه شده قبل از نماز خوانده شوند، به اين دستورالعمل توجه شايانى شده كه جا دارد مضامين عالى و بلند اين دعاها را مورد بررسى قرار دهيم؛ از جمله توصيه شده كه در آستانه نماز اين آيه را بخوانيم: «إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الاَْرْضَ
به سوی تو
جلسه ششم: راهكار توجه قلبى به خدا در نماز