براى برخى علم و دانش و نيازهاى معرفتى اهميت شايانى دارد و به مسائل علمى عنايت بيشترى نشان مى‌دهند. شادكامى اين افراد از حل و كشف يك مسأله علمى، فراتر از لذّت برخوردارى از ثروت ميلياردى است؛ چون براى آنان ارزش يك مسأله علمى، بسيار فراتر از ثروت و مال مى‌باشد. معروف است كه برخى از جويندگان علم پاسى از شب را درباره مسأله‌اى به تفكر مى‌پرداختند و هنگامى كه به پاسخ آن دست مى‌يافتند، چنان به وجد مى‌آمدند و از لذّتى بى مانند سرشار مى‌گشتند كه مى‌گفتند: كجايند پادشاهان و ميراث دارانشان كه بنگرند من به چه لذّتى دست يافته ام!
اگر نيك بنگريم نيازهاى عاطفى و‌شناختى نيز، به نوعى با خواسته هاى مادى ارتباط دارند؛ چون محور اين نيازها توجه به خود، اصالت قائل شدن براى خويشتن و غريزه منفعت طلبى است. برخى از اين مرحله نيز فراتر رفته‌اند و توجه شان فقط به خداوند معطوف است و خود را فانى در او مى‌يابند. آنان هيچ توجهى به خود ندارند؛ چه رسد كه براى نيازهاى مادى، عاطفى و‌شناختى خودشان اصالت و اهميت قائل شوند. آنچه روح بلند آنان را ارضا و اشباع مى‌كند، ارتباط با خداوند و جلب رضايت اوست. در اين باره در دعاهايى كه از امامان معصوم(عليهم السلام) وارد شده ـ به خصوص مناجات خمس عشره امام سجاد(عليه السلام)ـ مضامين عرفانى و معنوى بلندى را مى‌بينيم كه از دغدغه هاى انسان كامل و توجه اصيل و خالصانه او به مبدأ فيض و هستى حكايت مى‌كند. آن حضرت در مناجات هشتم عرض مى‌كنند: «وَ رُؤْيَتُكَ حاجَتي وَ جِوارُكَ طَلَبي وَ قُرْبُكَ غايَةُ سُؤْلي وَ في مُناجاتِكَ رَوْحي وَ راحَتي وَ عِنْدَكَ دَواءُ عَلَّتي وَ شِفاءُ غُلَّتي وَ بَرْدُ لَوْعَتي وَ كَشْفُ كُرْبَتي فَكُنْ أَنيسي في وَحْشَتي وَ مُقيلَ عَثْرَتي وَ غافِرَ زَلَّتي... يا نَعيمي وَ جَنَّتي وَ يا دُنْياىَ وَ
به سوی تو
جلسه بيستم: جايگاه نعمت الهى در نماز