وجود دارد؛ چون معرفت آنان به خداوند و صفات جمال و كمال او در عالى ترين مرتبه است. هر قدر انسان عظمت خداوند را بيشتر درك كند، بيشتر در پيشگاه الهى احساس حقارت مىكند؛ از اين رو آنان كه به عالى ترين مراتب معرفت به غنىّ مطلق و پروردگار عالم رسيدهاند؛ خشوع، خضوع و احساس حقارتشان در پيشگاه خداوند براى ما قابل درك و وصف نيست.
در حالات فاطمه زهرا(عليها السلام) وارد شده كه هنگام عبادت، بندبند وجودشان از شدّت خوف خدا مىلرزيد. در روايتى از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) آمده است كه ايشان پس از ستايش فاطمه زهرا(عليها السلام) به اينكه او سرور همه زنان، پاره تن، نور ديده، ميوه دل و روح من و حوراى انسيه است، مىفرمايد: «مَتى قامَتْ في مِحْرابِها بَيْنَ يَدَيْ رَبِّها جَلَّ جَلالُهُ زَهَرَ نُورُها لِمَلائِكَةِ السَّماءِ كَما يَزْهَرُ نُورُ الْكَواكِبِ لاَِهْلِ الاَْرْضِ وَ يَقُولُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِمَلائِكَتِهِ: يا مَلائِكَتي أُنْظُرُوا إِلى أَمَتي فاطِمَةَ سَيِدَةِ إِمائي قائِمَةٌ بَيْنَ يَدَيَّ تَرْتَعِدُ فَرائِضُها مِنْ خيفَتي...؛(119) هرگاه در محراب خود در برابر پروردگارش بايستد، نورش به فرشتگان آسمان بتابد؛ چنان كه نور ستارگان بر زمين بتابد و خداوند عز و جل به فرشتگانش مىفرمايد: بنگريد كنيزم فاطمه بانوى كنيزانم را كه در برابرم ايستاده و اندامهايش از ترسم مىلرزد».
همچنين درباره امير مؤمنان و امام حسن مجتبى(عليه السلام) وارد شده: كانَ أَميرُ الْمُؤْمِنينَ إِذا أَخَذَ في الوُضُوءِ تَغَيَّرَ وَجْهُهُ مِنْ خيفَةِ اللهِ وَ كان الْحَسَنُ إِذا فَرَغَ مِنْ وُضُوئِهِ تَغَيَّرَ لَوْنُهُ فَقيلَ لَهُ في ذلِكَ، فَقالَ: حَقٌ عَلى مَنْ أَراد أَنْ يَدْخُلَ عَلى ذِى الْعَرْشِ أَنْ يَتَغَيَّرَ لَوْنُهُ؛(120) هر گاه امير مؤمنان[(عليه السلام)] وضو
به سوی تو
جلسه چهاردهم: تجلّى عبوديت در نماز (1)