معارف بوک

گسترده‌اند، مستحق بلا و مجازات هستند. اگر همه به ربوبيت مطلق الهى توجه داشتند و تسليم امر پروردگار بودند و تنها در آستان او سر تعظيم فرود مى‌آوردند، ممكن نبود كه طغيان و فساد در زمين بر پا شود و رحمت، محبت و بركت از مردم گرفته شود: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكات مِنَ السَّماءِ وَ الأَْرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛(111) و اگر مردم شهرها ايمان آورده و به تقوا گراييده بودند، قطعاً بركاتى از آسمان و زمين برايشان مى‌گشوديم، ولى تكذيب كردند؛ پس به [كيفر]دستاوردشان [گريبان] آنان را گرفتيم».
وقتى انسان ها آيات الهى را تكذيب كردند و پرچم فساد و تباهى برافراشتند و قدرت مندان حقوق ضعيفان را پايمال كردند، فساد عالم گير مى‌شود و نادانى ها و پيروى از هوى و هوس، رشد و كمال را از انسان ها مى‌گيرد و جهل و ناآگاهى را به جاى آن مى‌نشاند: «ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ؛(112) تباهى در خشكى و دريا به سبب آنچه دست هاى مردم كرده پديد آمد تا [خداى جزاى] برخى از آنچه را كرده‌اند به آنها بچشاند؛ باشد كه بازگردند».