با توجه به آنچه گفتيم، روشن مىشود كه سوره حمد چقدر عظمت دارد و چرا شريف ترين و برترين سوره قرآن معرفى شده است. عظمت اين سوره تا حدى است كه در كلام خداوند، عِدل قرآن قرار داده شده و هنگامى كه خداوند مىخواهد بر رسولش به واسطه نزول وحى منت بنهد، مىفرمايد: «وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِي وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ؛(93) و به راستى به تو سبع المثانى [سوره فاتحه] و قرآن بزرگ را عطا كرديم».
در فضيلت سوره حمد روايات فراوانى وارد شده؛ از جمله در حديثى رسول خدا(صلى الله عليه وآله) به جابر بن عبدالله انصارى مىفرمايند: «يا جابِرُ، أَلا أُعَلِّمَكَ أَفْضَلَ سُورَة أَنْزَلَها اللهُ في كِتابِهِ؟ قالَ: فَقالَ جابِرُ: بَلى بِأَبي أَنْتَ وَ أُمِّى يا رَسُولَ اللهِ عَلِّمْنِيها، قال: فَعَلَّمَهُ أَلْحَمْدُ للهِ أُمُّ الْكِتابِ؛(94)اى جابر، آيا برترين سورهاى كه خداوند در قرآن نازل كرده به تو نياموزم؟ جابر گفت: بله، پدر و مادرم فدايت باداى رسول خدا، به من آن را بياموزيد. راوى مىگويد: پس از آن پيامبر سوره الحمد لله، مادرِ قرآن، را به جابر آموخت».
همان فضيلتى كه سوره حمد بر ساير سوره هاى قرآن دارد، آيه «بسم الله الرّحمن الرّحيم» بر ساير آيات سوره حمد دارد و در روايت وارد شده كه «بسم الله الرّحمن الرّحيم» عظيم ترين آيهاى است كه در قرآن نازل شده است.(95)
به سوی تو
جلسه دهم: قلمروشناسى معرفت خداوند