هدف تشكيل حكومت و نظر اسلام در اين باره
پرسش:
هدف از تشكيل حكومت چيست؟ آيا ديدگاه اسلام در اين زمينه با ديدگاههاى ديگر تفاوتى دارد؟
پاسخ: در باب هدف از تشكيل حكومت نظريه‌هاى مختلفى ابراز شده است كه ما در اينجا فهرست‌وار سه نظريه را طرح و مقايسه مى‌نماييم:
1. كسانى چون هابز، از فلاسفه سياسى پس از عصر رنسانس، بر اين باورند كه هدف و وظيفه حكومت تنها برقرارى نظم و امنيت در جامعه است؛ به عبارت جامع‌تر هدف، برقرارى امنيت داخلى و خارجى است.
2. برخى گفته‌اند: قانون و حكومت علاوه بر تأمين و حفظ امنيت، بايد عدالت را نيز در جامعه برقرار كند. از اينجا بحث عميقى در باب رابطه بين آزادى، قانون و عدالت، در ميان جامعه‌شناسان سياسى شروع شده است.
3. ديدگاه سوم در باب هدف از تشكيل حكومت و دولت، ديدگاه اسلامى است كه علاوه بر تأمين نظم، امنيت و عدالت و در كل تأمين نيازهاى مادّى، بر تأمين نيازهاى معنوى و روحانى نيز تأكيد دارد.
تفاوت كار ويژه حكومت اسلامى با ساير حكومت‌ها
در اسلام، علاوه بر اين كه امنيت، دفاع در برابر دشمنان خارجى، برقرارى عدل و اداى حق كسى كه خدمتى به جامعه ارائه مى‌دهد از وظايف حكومت محسوب مى‌شود، احسان يعنى خدمت به مستمندان و كسانى كه فاقد هرگونه توانايى براى خدمت به اجتماع هستند نيز جزء وظايف حكومت است؛ همان گونه كه خداوند در قرآن مى‌فرمايد:
«إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاِْحْسانِ...»(20)