نظر اسلام درباره نگرش ارگانيكى به جامعه
پرسش:
نگرش ارگانيكى به جامعه يعنى چه؟ نظر اسلام درباره اين نگرش چيست؟
پاسخ: در نظريه ارگانيكى جامعه از يك تشبيه استفاده شده است. يعنى انديشمندان جامعه را به پيكر انسان تشبيه كرده‌اند و گفته‌اند: همان‌طور كه بدن انسان از اجزاء، اندام‌هاى گوناگون و سلولهاى فراوان تشكيل شده است،. جامعه نيز از نهادها و مؤسسات گوناگون بوجود مى‌آيد كه هر كدام داراى قسمت‌هاى متعددى مى‌باشد و هر بخشى از عده‌اى افراد تشكيل شده كه هر فرد حكم يك سلول را در بدن انسان دارد و در حقيقت ارگان‌ها و نهادهاى جامعه مانند سيستم‌ها و دستگاه‌هاى بدن انسان هستند كه هر كدام از اين دستگاه‌ها بخشى از فعاليت‌ها و وظايف بدن را بر عهده دارند.
نظريه ارگانيكى جامعه هم مانند معمول كارها و فعاليت‌هاى علمى و عملى دچار افراط و تفريط شده است و از حد اعتدال خارج گشته است. طبق نگرش افراطى اين نظريه، گفته مى‌شود: همان‌طور كه بدن انسان از اندام‌هاى متفاوتى تشكيل مى‌شود كه بر حسب تكوين و ساختار طبيعى باهم متفاوتند و هر كدام فقط مى‌تواند وظيفه خاصى را عهده‌دار شود اعضاى جامعه هم در اصل تكوين باهم متفاوتند. مثلا همان طور كه مى‌دانيد سلولهاى سازنده بدن انسان از تقسيم يك سلول واحد به وجود مى‌آيند اما در سير طبيعى خود به اشكال و كيفيت‌هاى متفاوتى در مى‌آيند كه متناسب با وظايفشان است مثلا بعضى از سلول‌ها بسيار ظريف و لطيف و بعضى بسيار سخت و محكم مى‌شوند تا اندام‌هايى چون مغز و چشم يا اندام‌هايى چون استخوان شكل بگيرند. در اين فرآيند هيچ سلول مغزى وارد محدوده استخوان‌سازى نمى‌شود و همينطور بالعكس بلكه هر سلولى بر حسب وظيفه و ساختار طبيعى خود در محل خاصى قرار مى‌گيرد.
بر اساس اين نگرش افراطى گفته مى‌شود: انسانها هم در جامعه مانند سلول هستند و از لحاظ ساختار طبيعى با هم متفاوتند و هر كدام وظيفه خاصى دارند و نبايد از آن وظيفه