صفحه ١١

مقدمه ناشر
پرسش‌گرى و كنجكاوى، هم‌زاد بشر و آميخته با سرشت و فطرت او است. انسان همواره با طرح پرسش و چون و چرا كردن، به دنبال دانستن است و هيچ‌گاه از اين خصيصه جدا نبوده و نيست. روح تشنه انسان، همواره در پى كشف مجهولات و برملاساختن رازهاى نهفته و سر به مهر هستى است و پيشرفت و تعالى علمى بشر در گستره تاريخ و جوامع، مرهون همين روح پرسش‌گرى است. يكى از نقاط اساسى تمايز انسان و حيوان نيز همين است كه انسان پرسش‌گر است اما حيوان دغدغه چرايى ندارد. در هر حال در اين كه كنجكاوى و پرسش‌گرى، امرى است مطلوب و يك امتياز براى انسان به حساب مى‌آيد، ترديدى وجود ندارد.
دين اسلام نيز كه تعاليم و دستورات آن مطابق با فطرت صحيح انسانى است همواره اين روحيه را تقويت كرده و انسان را به پرسيدن ترغيب نموده است: فَسئَلوا اَهْلَ الذِّكْرِ اِنْ كُنْتُمْ لاَتَعْلَمُون(1)‌؛ پس از آگاهان بپرسيد، اگر نمى‌دانيد. در اين رابطه مكتب مترقّى اسلام نه تنها انسان را به پرسش‌گرى فرا خوانده، كه تقليد كوركورانه و پيروى نابخردانه و جاهلانه را به شدت نكوهش كرده است: وَاذا قيلَ لَهُمْ اتَّبِعوا ما اَنْزَلَ اللّهُ قالوا بلْ نَتَّبِعُ ما الفَيْنا عَلَيْهِ ءَاباءنا اَوَ لَوْ كانَ ءَاباؤُهُمْ لايعقلونَ شَيْئاً ولا يَهْتَدون(2)‌؛ و چون به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل كرده است پيروى كنيد»‌؛ مى‌گويند: «نه، بلكه از چيزى كه پدران خود را بر آن يافته‌ايم پيروى مى‌كنيم.» آيا هرچند پدرانشان چيزى را درك نمى‌كرده و به راه صواب نمى‌رفته‌اند [باز هم درخور پيروى هستند]؟
نظام جمهورى اسلامى ايران نيز كه از تعاليم روح‌بخش اسلام عزيز الهام مى‌گيرد و تلاش دارد تا احكام و ارزش‌هاى اسلامى را احيا و نهادينه نمايد، از بدو تأسيس تاكنون همين سياست را در پيش گرفته و همواره سعى كرده بسترهاى لازم را براى گسترش اين روحيه و فرهنگ، به ويژه در ميان جوانان، فراهم نمايد. اگر به روزها و ماه‌هاى ابتدايى تأسيس نظام اسلامى باز گرديم، مى‌بينيم كه نظام با ترتيب دادن مناظره‌هاى علمى و پخش آن از گسترده‌ترين وسايل ارتباط جمعى امروزه، يعنى راديو و تلويزيون، از همان آغاز عملا اين مطلب را به اثبات رسانده است. مناظره آقايان: احسان طبرى، عبدالكريم