تولرانس (مدارا) و خشونت در اسلام
پرسش:
مفهوم مدارا و «تولرانس» چيست و منشأ و ريشه آن در غرب از كجاست؟ آيا اسلام نيز چنين مفهومى را مى‌پذيرد؟
پاسخ: واژه «تولرانس» كه در زبان فرانسوى و يا «تالرنس»(132) كه در زبان انگليسى به كار مى‌رود، در فارسى به «تحمل» و «مدارا» ترجمه شده است و در مقابل خشونت قرار دارد. به هر حال، اين مفهوم و اصطلاح در ادبيات غرب رايج است. البته اشكالى ندارد كه مفهوم و اصطلاحى كه در زبان بيگانه كاربرد دارد و برخوردار از شفافيت و معناى رسايى است، ما عين همان اصطلاح و يا معادلش را در ادبيات خودمان وارد كنيم و مورد بهره‌بردارى قرار دهيم. اما نكته‌اى كه نبايد از آن غفلت داشت اين است كه گاهى اين مفاهيم وارداتى داراى حدود و قيود و بارهاى معنايى ويژه‌اى هستند و در آنها بارهاى ارزشى متناسب با فرهنگى كه آن اصطلاح در آن شكل گرفته، گنجانده شده است. يعنى وقتى در فرهنگى واژه‌اى به كار مى‌رود، يك بار ارزشى مثبت و يا منفى نيز در بر دارد، امّا وقتى آن واژه به فرهنگ ديگرى - كه با فرهنگ مبدء بيگانه است ـ منتقل مى‌گردد، بار ارزشى خود را از دست مى‌دهد، و يا بالعكس بار ارزشى جديدى از زبان دوم كسب مى‌كند. توضيح اين كه:
همان‌گونه كه «آزادى» از فرهنگ غرب در ادبيات ما وارد شد و به دليل اين كه اين واژه در غرب گستره وسيعى داشت و به معناى بى‌بند و بارى جنسى نيز به كار مى‌رفت كه در جامعه ما مطرود بود و هرگز چنين برداشتى در فرهنگ ما و براى مردم مسلمان، قابل تحمل نبود، ما مجبور شديم كه با توجه به ارزش‌هاى اسلامى و ملّى خود، قيودى را به آزادى اضافه كنيم و خواهان آزادى مشروع و آزادى در چارچوب ارزش‌هاى اسلامى گرديم و به صراحت اعلام كنيم كه ما آزادى مطلق را قبول نداريم. همچنين مفهوم