صفحه ١٠٩

ـ آن هم كبیره‌اى كه خود آنها كبیره مى‌دانستند ـ شود، كافر است. بر این اساس بود كه حضرت على(علیه السلام) را كافر مى‌دانستند؛ زیرا پذیرفتن حكمیت از سوى آن حضرت را یك گناه كبیره مى‌پنداشتند. آنها به دلیل همان عقاید انحرافى كه داشتند شیعیان را سر مى‌بریدند و به زن‌هایشان تجاوز مى‌كردند. آرى، همان‌هایى كه قائم اللیل و صائم النهار و حافظ قرآن بودند، چنین عقیده فاسدى داشتند. در هر صورت، این قول خوارج كه هر كبیره‌اى موجب كفر مى‌شود، غلط است. البته اگر كسى گناه كبیره‌اى انجام دهد و موفق به توبه هم نشود، گرفتار عذاب الهى مى‌گردد اما كافر نمى‌شود، بلكه اگر ایمانش محفوظ مانده باشد، هر چند مرتكب كبیره‌اى هم شده باشد، بعد از تحمل عذاب، نهایتاً وارد بهشت مى‌شود. بنابراین براى رفتن به بهشت، ایمان شرط اساسى است؛ بدون ایمان كسى به بهشت نمى‌رود.

 
اركان ایمان
یك مسأله مهم این است كه ایمان داراى چند ركن است؟ در یك جمله مى‌توان گفت: پذیرفتن آنچه را كه پیغمبر اكرم(صلى الله علیه وآله)فرموده‌اند، از اركان ایمان است. البته پیامبر(صلى الله علیه وآله) موارد بسیارى را بیان فرموده‌اند كه از مهم‌ترین آنها همان اصول دین، یعنى توحید و نبوت و معاد است. اما بقیه آنها چیست؟ آیا مثلا اگر كسى علم دارد به این كه پیغمبر(صلى الله علیه وآله)از طرف خدا، حضرت على(علیه السلام) را به خلافت منصوب كرده است ـ مثلا در غدیر حضور داشته و یا در طول زندگى پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) این مطلب را از آن حضرت شنیده است ـ اما از روى حسد، كینه، بُغض و انتقام‌جویى، به انكار آن پرداخته و ولایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) را نپذیرد، با ایمان است؟
كسى با ایمان است كه همه آنچه را پیامبر(صلى الله علیه وآله) از طرف خدا آورده است، قبول داشته باشد. پس اگر كسى از روى عناد، ولایت اهل بیت(علیهم السلام) را انكار كند و مثلا بگوید، چون على(علیه السلام) پدرم را در جنگ بدر كشته است، زیر بار ولایت او نمى‌روم، و یا از روى حسد به انكار آن بپردازد، قطعاً جهنمى است: أَمْ یَحْسُدُونَ النّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْكاً عَظِیماً؛(1) آیا حسد مى‌ورزند با مردم به جهت آن‌كه آنها را خدا از فضل خود برخوردار نمود [كه] البته ما بر آل ابراهیم كتاب و حكمت فرستادیم و به آنها ملك و سلطنتى بزرگ عطا كردیم.