معارف بوک

رابطه مؤمن با مؤمنان دیگر
و لاتَكُن فَظّاً غلیظاً یَكْرَهُ النّاسُ قُرْبَكَ و لاتَكُنْ واهِناً یُحَقِّرُكَ مَنْ عَرَفَكَ و لا تَشارَّ مَنْ فَوْقَكَ و لاتَسْخَرْ بِمَنْ هو دونَكَ ولا تُنازِعِ الاَْمْرَ اَهْلَهُ و لاتُطِعِ السُّفَهاءَ و لاتَكُنْ مَهیناً تَحْتَ كُلِّ اَحَد و لاتَتَّكِلَنَّ على كفایةِ اَحَد.
 
اشكال مختلف ارتباط انسان‌ها با یكدیگر
یكى از مسایل اخلاقى، نوع رابطه انسان‌ها با یكدیگر است كه داراى جهات مختلفى مى‌باشد. انسان‌ها در معاشرتشان با یكدیگر گاهى دچار حالت افراط و تفریط مى‌شوند. بعضى‌ها آن‌قدر خشك و عبوس برخورد مى‌كنند كه هیچ كس رغبت نمى‌كند با آنها معاشرت نماید، از آن طرف هم انسان‌هاى منفعلى هستند كه هر كسى و در هر حالى مى‌تواند آنها را تحت تأثیر قرار بدهد. این افراط و تفریط‌ها در روابط انسانى، هر دو مذموم است. از یك طرف، انسان نباید آن‌قدر خشن و تندخو و عبوس باشد كه دیگران رغبتى در معاشرت با او نداشته باشند و از سوى دیگر، نباید آن قدر منفعل باشد كه هر كسى و به هر صورتى بتواند در او اثر بگذارد. خداوند انسان‌ها را براى یكدیگر نعمت قرار داده است. آنها باید در یكدیگر تأثیر و تأثر داشته باشند؛ هر یك به دیگرى نفعى برساند، البته در جهت تكامل فرد مقابل. بنابراین انسان‌ها باید با یكدیگر تعامل داشته باشند تا هدف زندگى اجتماعى تأمین گردد. اگر بنا باشد كه همه افراد عبوس و خشن باشند، طبیعى است كه اُلفتى بین آنها برقرار نمى‌شود، تعامل و همكارى و دوستى و صمیمیتى هم نخواهد بود و در نتیجه از یكدیگر استفاده‌اى هم نخواهند برد. حال آن‌كه خداوند آنها را نعمت براى هم قرار داده كه از یكدیگر بهره ببرند. چنان‌چه این مهم تحقق نیابد، در واقع نقض غرض شده است.