صفحه ٢٧٧

صرف تركیب حروف عربى تأثیرى در روح ما ندارد، بلكه دقت در معانى واژه‌ها و توجه به مفاهیم آن اثربخش است. این را كه «وَ الاْخِرَةُ خَیْرٌ وَ أَبْقى؛(1) آخرت نیكوتر و پایدارتر است» همواره باید در ذهن خود تكرار كنیم تا زمینه‌اى براى همه كارهاى خیر فراهم شود؛ زیرا در نظام ارزشى اسلام همه چیز بر این اساس است.
امام صادق(علیه السلام)نیز به عبداللّه بن جندب مى‌فرمایند: اَلْخَیْرُ كُلُّهُ اَمامَكَ و اِنَّ الشَّرَّ كُلَّهُ اَمامَكَ و لَنْ تَرَى الْخَیْرَ و الشَّرَّ اِلاّ بعد الاخِرَةِ؛ همه خوبى‌ها پیش روى تو است و همه بدى‌ها در آینده است، هرگز خوبى و بدى نخواهى دید جز در آخرت. این فراز از سخن حضرت به این معنا است كه خیر و شرّى كه انسان دراین دنیا دارد، خیر و شرّ نسبى است، خیر و شرّ حقیقى در آخرت است. خوبى‌ها و بدى‌هاى این دنیا آن‌قدر ضعیف‌اند كه اصلا قابل توجه نیستند. البته درك این واقعیت براى بسیارى از مردم مشكل است. انسانى كه 60، 70 سال زحمت مى‌كشد تا زندگى راحتى را براى سال‌هاى آخر عمر خود فراهم سازد، ممكن است به آسانى نتواند از آن چشم‌پوشى نماید. انسان بر اساس فطرت خود به دنبال چیزى است كه دوام داشته باشد. دلبستگى ما به بعضى از ظواهر دنیا به این دلیل است كه آنها دوام نسبى دارند. اما آیا واقعاً اینها فناناپذیر و دایمى‌اند؟ وقتى در قرآن داستان فریب خوردن حضرت آدم و حوّا را مى‌خوانیم، متوجه مى‌شویم كه ابلیس از همین نكته، یعنى میل انسان به ابدى بودن، استفاده كرد و به نتیجه رسید: هَلْ أَدُلُّكَ عَلى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَ مُلْك لا یَبْلى؛(2) آیا ]میل دارى[ تو را بر درخت ابدیت و ملك جاودانى دلالت كنم؟ امام صادق(علیه السلام) در ادامه مى‌فرمایند: لاَِنَّ اللّهَ جلّ و عزّ جَعَلَ الخیرَ كُلَّهُ فى الْجَنَّةِ و الشَّرَّ كُلَّهُ فى النّارِ لاَِنَّهُمَا الباقیانِ؛ یعنى خیر و شر واقعى در بهشت و جهنم خواهد بود كه دایمى و همیشگى هستند.
بنابراین از خیر دنیا باید براى آبادى آخرتمان استفاده كنیم و از شرّ آن دور شویم تا مانع تكامل ما و سعادت ابدى‌مان نشود.

 تفكر پیرامون نعمت‌هاى الهى
انسان بیش‌تر اوقات به ارزش و اهمیت بسیارى از فضایل اخلاقى واقف است، اما براى رسیدن به آنها انگیزه و همت لازم را ندارد. به بیان دیگر، انسان مى‌خواهد به مواعظ اخلاقى