امام صادق(علیه السلام) مى‌فرماید: در بین اندام‌هاى بدن انسان هیچ كدام ناسپاس‌تر از چشم و زبان نیستند. انسان به هر عضوى از اعضاى بدن خود خدمت كند، متقابلا آن عضو هم خدمتى براى او انجام مى‌دهد. اما چشم و زبان این‌گونه نیستند؛ یعنى ما هر قدر بیش‌تر به این اعضا خدمت كنیم، آنها كم‌تر به ما خدمت خواهند كرد. چشمى كه بسیارى از اوقات خواب است، چگونه مى‌تواند به ما خدمت كند؟ زبانى كه زیاد حرف مى‌زند و انسان براى این كار انرژى زیادى مصرف مى‌كند، چه خدمتى براى ما انجام مى‌دهد؟ البته، اگر این كار نفعى براى ما داشته باشد، مثلا از زبان در انجام عبادت، وظیفه، موعظه و... استفاده كنیم، نه تنها كار بیهوده‌اى انجام نداده‌ایم، بلكه بهترین بهره را از آن برده‌ایم.
لزوم پرهیز از افراط و تفریط در خوابیدن
در این‌جا، توجه به چند نكته لازم و ضرورى است. اول این‌كه انسان باید ازافراط و تفریط به دور باشد. مثلا گاهى، افراد با شنیدن سفارش‌هایى كه درباره كم‌خوابى شده است و یا با خواندن داستان‌هایى كه از چگونگى غلبه بر خواب از بزرگان نقل گردیده، درصدد انجام آن امور برمى‌آیند و با این كار سلامتى خود را به خطر مى‌اندازند. به هرحال، بدن انسان احتیاج به استراحت دارد. یكى از نعمت‌هاى خدا این است كه وسیله خواب و استراحت را براى انسان فراهم كرده است: وَ جَعَلْنا نَوْمَكُمْ سُباتاً؛(1) ما خواب را مایه راحتى و آرامش شما قراردادیم. مسلّماً خواب یكى از نعمت‌هاى الهى است كه باید از آن به نحو مطلوب استفاده كرد. كسانى هستند كه مبتلا به بى‌خوابى‌اند و براى رفع این حالت و این كه مقدار كمى به خواب بروند، مرتب داروهایى را كه عوارض جانبى هم دارند، مصرف مى‌كنند. بنابراین، داشتن خواب طبیعى نعمتى بزرگ است و نباید آن را از دست داد. سخن در این است كه انسان بیش از حد لازم نخوابد و فعالیت‌هاى حیاتى خود از قبیل فكر كردن، كار كردن و... را تعطیل نكند. البته مقدار نیازى كه افراد به خواب دارند با یكدیگر متفاوت است و بستگى به نوع مزاج افراد، سنین مختلف عمر، فعالیت‌هاى انسان و... دارد. معمولا افراد خودشان با تجربه‌اى كه دارند و یا دستورى كه پزشك به آنها مى‌دهد، نیاز بدن خود به خواب را مى‌دانند. بنابراین رعایت آن حداقل‌ها ضرورى است و انسان نباید با بى‌توجهى نسبت به آن، موجبات فراهم آمدن بیمارى مخصوصاً در سنین آخر عمر را فراهم آورد.
پندهاى امام صادق(علیه السلام) به ره‌جویان صادق
دام‌هاى شیطانى