مسایل فردى و اجتماعى و دیگر جنبه‌هاى زندگیشان به خوبى شناخته‌اند و توفیق عمل داشته‌اند، یهودى‌اند یا نصرانى یا بودایى یا غیر آن؟
بر اساس عقیده ما، یگانه راه صحیح «اسلام» است و هر كس مسلمان باشد سعادت آخرت را به خوبى شناخته است. گم‌شده حقیقى انسان نزد خدا و در عالم ابدى است. پس مطلوب مسلمان «خدا» است. براى رسیدن به او نیز تنها راه «اجراى دستورات اسلام» است. بنابراین كسى كه مسلمان باشد ضروریات و احكام اسلام را فرا مى‌گیرد. پس هر كس مقصد را شناخته، راه را هم كمابیش یافته است. چنین شخصى مستحقّ دریافت نعمت‌هاى بى‌منتهاى خدا در دنیا و آخرت است.
تفاوت بهره افراد از «سعادت»
اما مسلمانان فرقه‌هاى گوناگونى دارند. همیشه هم كسانى بوده‌اند كه مى‌خواسته‌اند راه صحیح را بشناسند، تحقیق هم كرده‌اند، ولى موفق نشده‌اند. به خصوص در دوران ائمّه اطهار(علیهم السلام) كسانى بودند كه در گوشه و كنار زندگى مى‌كردند؛ مى‌خواستند اسلام را دقیقاً بشناسند، ولى شرایط اجتماعى آن دوران و حكومت‌هاى جابرانه مانع این كار بود. این دسته افراد به اندازه‌اى كه شناخت پیدا كرده‌اند، مسؤولیت دارند و باید به همان مقدار عمل كنند. طبعاً استحقاق دریافت همه‌گونه عنایتى را هم ندارند؛ چون تمام راه را نپیموده‌اند. در چیزهایى كه نشناخته‌اند كمالاتى وجود داشته كه آنها به دلیل عمل نكردن، به آنها دست نیافته‌اند، هرچند تقصیرى در زمینه شناخت نداشته‌اند. خداوند هم در همین حد پاداش آنها را خواهد داد: إِنّا لا نُضِیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلاً.(1) آنها در شناخت «تقصیر» نداشته‌اند بلكه قصور داشته‌اند، ولى به آنچه فهمیده‌اند عمل كرده‌اند. خداوند هم به همان اندازه پاداششان مى‌دهد.
اما كسانى كه مقصد را شناخته‌اند و با تلاش و كوشش خود نیز در مسیر صحیح گام نهاده‌اند و براى طى طریق، مشمول توفیق الهى شده‌اند ـ (یعنى شیعه اهل بیت(علیهم السلام)هستند) دیگر هیچ مشكلى ندارند، مگر در زمینه عمل، و باید در عمل بكوشند؛ چون هدف و راه را درست شناخته‌اند. البته اینها هم از لحاظ معرفت، مراتبى دارند. چنین نیست كه هركس شیعه شد، تمام دستورات اهل بیت(علیهم السلام)را در همه ابعادش بشناسد، مراتب علم و معرفت افراد با
پندهاى امام صادق(علیه السلام) به ره‌جویان صادق
مرات استقامت در دین‌دارى