صفحه ١٥٨

نمى‌دهند و توانمندانشان به فكر افزایش هر چه بیش‌تر قدرت و ثروت خود هستند، هرچند این كار به بهاى محروم‌تر شدن محرومان جامعه باشد. توجه به این نكات مى‌تواند پاسخ بسیارى از سؤالات را براى ما روشن نماید؛ سؤالاتى از این قبیل كه: چرا خداوند افرادى را كه مستحق عقاب بودند، عذاب نكرد و یا چرا بعضى انسان‌ها خیلى زود مستوجب عذاب الهى شدند؟
 
لزوم توجه به شرایط تحقق وعده‌هاى الهى
نكته مهمى كه حضرت در این روایت به آن اشاره مى‌كنند و شیعیان را از آن بر حذر مى‌دارند این است كه انسان نباید با نادیده گرفتن شرایط تحقق وعده‌هاى الهى، فریب شیطان را خورده و از این مسأله سوء استفاده نماید. در تاریخ به نمونه‌هاى زیادى از سوء برداشت انسان‌ها از وعده‌هاى الهى برمى‌خوریم. مثلا وقتى بنى‌اسرائیل در چنگال فرعونیان بودند، خداى متعال توسط پیامبرانش به آنان وعده داد كه اگر ایمان بیاورید، نجات خواهید یافت و بر دشمنانتان پیروز خواهید شد. آیات زیادى هم در قرآن وجود دارد كه براى بنى اسرائیل (فرزندان حضرت یعقوب(علیه السلام)) امتیازهاى ویژه‌اى قایل شده است؛ از جمله: یا بَنِی إِسْرائِیلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْكُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِینَ؛(1) یا این آیه: ... وَ فَضَّلْناهُمْ عَلَى الْعالَمِین.(2) بنى اسرائیل بر این باور بودند كه خداوند، هم عزّت و سعادت دنیاى آنان را تضمین كرده است و هم نجات از عذاب آخرت را: وَ قالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النّارُ إِلاّ أَیّاماً مَعْدُودَةً...؛(3) و یهود گفتند كه هیچ وقت خدا ما را در آتش عذاب نكند، جز چند روزى معدود. آنان حتى خود را فرزندان و عزیزكرده‌هاى خدا مى‌دانستند: ... نَحْنُ أَبْناءُ اللّهِ وَ أَحِبّاؤُهُ... .(4) امروز هم صهیونیست‌ها مدعى‌اند كه از نسل حضرت یعقوب(علیه السلام) و ملت برگزیده خدا هستند و چون همه انسان‌ها به طفیل آنها خلق شده‌اند، باید مطیع و فرمانبردار آنان باشند!
در زمان ائمه(علیهم السلام) هم عده‌اى از مسلمانان كه به طوایف مُرجئه معروف بودند چنین اعتقاداتى داشتند؛ یعنى مى‌گفتند صِرف داشتن ایمان، انسان را از عذاب آخرت نجات مى‌دهد