صفحه ٢٩١

بحثى پیرامون حیا
یَا ابْنَ جُنْدَب الاِْسلامُ عُریانٌ فَلِباسُهُ الْحَیاءُ و زینَتُهُ الوَقارُ و مُرُوَّتُهُ اَلْعَمَلُ الصّالحُ و عِمادُهُ الْوَرَعُ.
 
حیا، لباس اسلام
درباره حیا و مصادیق و آثار آن، مضامین مختلفى در قرآن كریم آمده است. از باب مثال، كلمه «استحیاء» در داستان حضرت موسى(علیه السلام) و دختران شعیب آمده است؛ آن‌جا كه مى‌فرماید: فَجاءَتْهُ إِحْداهُما تَمْشِی عَلَى اسْتِحْیاء.(1) هم‌چنین روایات بسیارى درباره اهمیت حیا و فضایل آن، مخصوصاً براى خانم‌ها، وارد شده كه جاى تأمّل و دقت فراوان دارد. مضمون بعضى از این روایات این است كه «حیا» و «ایمان» با یكدیگر تلازم دارند؛ به این معنا كه اگر حیا از انسان سلب شود، ایمان هم از بین خواهد رفت. در برخى دیگر از روایات به این نكته اشاره شده است كه كار انسان بى‌حیا به آن جا مى‌كشد كه ربقه اسلام از گردنش برداشته مى‌شود؛ یعنى خداى ناكرده از كفر سر در مى‌آورد.(2) هم‌چنین روایاتى به این مضمون داریم كه اگر اراده خداوند بر این قرار بگیرد كه كسى یا قومى را هلاك كند، یعنى
به خاطر اعمال بدشان بخواهد آنها را مؤاخذه نماید، حیا را از ایشان مى‌گیرد: اذا اراد اللّهُ عزّ و جل هلاكَ عبد نَزَعَ منهُ الحیاء.(3) حیا كه از انسان گرفته‌شد، دیگر حیات حقیقى براى وى مفهومى نخواهد داشت.
متأسفانه گاهى از این مسأله سوء برداشت مى‌شود و برخى حیا را با هر نوع خجالت