قاعده یك استثنا دارد و آن عبارت است از جفا كردن در حق برادران ایمانى: كُلُّ الذُّنوبِ مَغْفورةٌ سِوى عُقوقِ اَهْلِ دَعْوَتِكَ. «عقوق» از ریشه «عقّ» به معناى آزار و اذیت و بدرفتارى كردن است. روشن است كه بدرفتارى با برادران ایمانى و آزار و اذیت كردن آنان موجب تضییع حقوق آنها و جفاى به آنان مى‌شود. بنابراین معناى این سخن امام صادق(علیه السلام) این است كه هر گناهى آمرزیده مى‌شود، مگر آنچه موجب تضییع حقوق برادران ایمانى و جفاى به آنان گردد. سرّ مطلب هم كه آمرزیده نمى‌شود این است كه چون حق‌الناس است. حق‌الناس حتى با توبه هم آمرزیده نمى‌شود و انسان باید صاحب حق را راضى كند و از او حلّیّت بطلبد.
ریا فاسدكننده اعمال
و كُلُّ الْبِرِّ مَقبولٌ الاّ ما كان رِئاءً؛ هر كار خوبى قبول مى‌شود مگر آنچه كه ریا باشد. در توضیح این جمله باید بگوییم، كارهایى كه انسان انجام مى‌دهد از دو حال خارج نیستند: یا آنها را به انگیزه الهى و براى رضا و خشنودى خداوند انجام مى‌دهد، یا به اغراضى دیگر. یكى از رایج‌ترین اغراض غیرالهى، تظاهر و خودنمایى است كه در معارف اسلامى از آن به «ریا» تعبیر مى‌شود؛ یعنى انسان كارى را براى این‌كه دیگران ببینند و خوششان بیاید و از او تعریف كنند، انجام دهد. حضرت مى‌فرمایند، اگر در كارى انگیزه ریا و خودنمایى نباشد، آن عمل ذاتاً قابل این هست كه مورد قبول درگاه الهى واقع شود، اما عمل ریایى اصلا ذاتاً چنین قابلیتى ندارد و به هیچ وجه مورد قبول واقع نخواهد شد.
البته نیت الهى در كار داشتن نیز مراتب دارد كه در یكى از جلسات گذشته به مناسبت اشاره‌اى به آن داشتیم، ولى به هرحال هریك از این مراتب را كه داشته باشد، چون اصل نیت درست است، خداوند آن را قبول مى‌كند. در مقابل، كار ریایى هرقدر هم كه مهم باشد، حجم زیادى داشته باشد و براى انجام آن زحمت زیادى كشیده شده باشد، خداى متعال هرگز آن را قبول نخواهد كرد.
در ادامه، حضرت به موردى اشاره مى‌كنند كه انگیزه الهى داشتن در آن و عارى بودن آن از ریا و به خاطر غیرخدا نبودنش از سایر كارها مشكل‌تر است. به علاوه، ریاى در آن نسبت به سایر كارها كم‌تر مشهود است و حتى ممكن است امر بر خود انسان مشتبه شود و در جایى تصور كند كه انگیزه الهى دارد در حالى كه واقعاً این‌گونه نیست؛ و آن مسأله حبّ و بغض است.
پندهاى امام صادق(علیه السلام) به ره‌جویان صادق
گناه مغفور و نیكى مقبول