صفحه ١٤٩

فراز بیست و یکم: معیار قبولى اعمال

بیست و یکمین فراز حدیث هشام به شرح زیر است:
«یَا هِشَامُ! قَلِیلُ الْعَمَلِ مِنَ الْعَالِمِ مَقْبُولٌ مُضَاعَفٌ، وَکَثِیرُ الْعَمَلِ مِنْ أَهْلِ الْهَوَى وَالْجَهْلِ مَرْدُودٌ؛ اى هشام! عمل مختصر و کمى که شخص عالِمِ عاقل انجام دهد، هم قبول است و هم دو چندان مى شود؛ امّا عمل زیادى که اهل هوى و هوس وانسان هاى جاهل به جا آورند پذیرفته نمى شود».

کیفیّت یا کمیّت؟
بسیار اتفاق مى افتد که بین کمیّت و کیفیّت، تعارض واقع مى شود. اگر به کمیّتِ عمل توجّه شود از کیفیّت آن کاسته مى گردد و چنانچه به کیفیّت عمل توجّه شود مقدار آن زیاد نخواهد شد. در چنین مواردى ترجیح با کدام است؟
به مثال هایى در این زمینه توجه فرمایید :
1. نویسنده اى را در نظر بگیرید که اگر بخواهد کتاب هاى فراوانى بنویسد وآمار تألیفاتش را بالا ببرد، کیفیّت نوشته هایش پایین مى آید، و اگر بخواهد یکى دو کتاب ناب و جامع و با کیفیّت بالا بنویسد، موفّق به نوشتن کتاب هاى زیادى نخواهد شد. چه کند؟
2. اگر مسئولین یک شهر بخواهند جمعیّت ها و هیئت هاى فراوانى را تأسیس