معارف بوک

عقل، حجّت نبود، چرا خداوند متعال این قدر درباره (أُولُوا الاْلْبَابِ)(1) و صاحبان فکر و اندیشه، و خود تفکّر و تعقّل سخن گفته و مردم را با تعابیرى همچون (أَفَلاَ تَعْقِلُونَ)(2) و (أَفَلاَ تَتَذَکَّرُونَ)(3) و مانند آن، به فکر کردن و اندیشیدن فراخوانده است؟! این نوع عقیده (انکار حجیّت عقل) بسیار خطرناک و وحشتناک است. راستى اگر عقل را نپذیریم، چگونه به خداوند و رسولش اعتقاد پیدا کنیم؟ آیا براى کسى که هنوز اسلام و قرآن را نپذیرفته، مى توان با استفاده از آیات و روایات، خدا و پیامبر (صلی الله علیه و آله) را اثبات کرد؟
ما پیروان مکتب اهل بیت (علیهم السلام) به برکت پیروى از آن بزرگواران، که جانشینان واقعى پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) هستند، و با تمسّک به سخنان سراسر نورانى آنان، از جمله حدیث ثقلین، که در قسمت پایانى آن، جمله «ما اِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِ لَنْ تَضِلُّوا ابداً»(4) آمده، گمراه نشده و حجیّت عقل را انکار نکرده ایم.
و لذا احادیث فراوانى از حضرات معصومین (علیهم السلام) درباره اهمیّت عقل وجود دارد، که حدیث مورد بحث، یک نمونه آن است.

5. اوج شکوفایى عقل
جالب این که طبق آنچه در روایات آمده، امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز هنگام ظهورش انقلاب و نهضت خود را از عقل شروع مى کند. بدین صورت که به هنگام قیام آن حضرت، خداوند عقل مردم را کامل مى کند. (اِذا قامَ قائِمَنا وَضَعَ اللهُ یَدَهُ عَلى رَؤُوسِ الْعِبادِ فَجَمَعَ بِها عُقُولَهُمْ).(5)