صفحه ١٥٤

هوى و هوس و شهوات مبادله مى کنند. عدّه اى با اوهام و خیالات معاوضه اش مى نمایند، امّا گروهى که قدر این سرمایه را مى دانند با آن، دانش و حکمت تهیّه مى کنند و به امکانات دنیایى توجّهى نکرده، به کم قانعند.
از دیدگاه امام کاظم (علیه السلام) گروه آخر در تجارت خود سود برده و بقیّه خسران دیده اند، زیرا کسى در تجارت سود مى کند که در مقابل آنچه مى دهد چیز ارزشمندترى به دست آورد و جز حکمت و دانش، چه کالایى گران بهاتر از سرمایه عمر است؟ کسى که به حکمت و دانشِ اندک قناعت کرده، تمام عمرش را صرف جمع آورى مال و ثروت نموده و سعى مى کند هر روز مقدار دارایى اش افزون شود و حاصل کارش در پایان عمر، خانه و اتومبیلى گران قیمت و زندگى تجمّلاتى و پرزرق و برقى است که به هنگام مرگ به دست ورثه مى افتد و معلوم نیست با آن چه کنند، و او باید با دست خالى به ملاقات پروردگارش برود، آیا چنین شخصى خسران ندیده است؟
بنابراین، باید مراقب باشیم که در مقابل از کف دادن سرمایه عمر، چه چیزى به دست مى آوریم. آیا در این تجارت سودى برده ایم یا زیان کرده ایم؟

حکمت در قرآن
واژه حکمت در 20 آیه قرآن مجید آمده است که به چند مورد آن اشاره مى کنیم:
1. خداوند متعال در آیه شریفه 269 سوره بقره مى فرماید:
«(یُؤْتِى الْحِکْمَةَ مَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِىَ خَیْراً کَثِیراً وَمَا یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُوْلُوا الاْلْبَابِ)؛ (خدا) دانش و حکمت را به هرکس بخواهد (و شایسته باشد) مى دهد؛ و به هرکس دانش داده شود، خیر فراوانى داده شده است و جز خردمندان، (این حقایق را درک نمى کنند و) متذکّر نمى شوند».
در این آیه شریفه، از حکمت، به خیر کثیر تعبیر شده است.