از مردن زمین، کفر اهل آن است و کافر در حکم انسان مرده است!».(1)
ناگفته پیداست که این تفسیرها درحقیقت بیان مصداق هاى روشن آیه شریفه است و هرگز مفهوم آیه را محدود نمى کند.
در حدیث دیگرى از امام کاظم (علیه السلام) آمده است:
«... فَاِنَّ اللهَ یُحْیِى الْقُلُوبَ الْمِیتَةَ بِنُورِ الْحِکْمَةِ کَما یُحْیِى الاْرْضَ الْمِیتَةَ بِوابِلِ الْمَطَرِ؛ خداوند دل هاى مرده را به نور حکمت زنده مى کند، همان گونه که زمین هاى مرده را به باران هاى پربرکت».(2)
آیه پنجم: نشانه هاى عظمت پروردگار
پنجمین آیه اى که امام کاظم (علیه السلام) به آن استناد کرده، آیه شریفه 4 سوره رعد است. توجّه فرمایید:
«(وَفِى الاْرْضِ قِطَعٌ مُّتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِّنْ أَعْنَابٍ وَزَرْعٌ وَنَخِیلٌ صِنْوَانٌ وَغَیْرُ صِنْوَانٍ یُسْقَى بِمَاءٍ وَاحِدٍ وَنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ فِى الاْکُلِ إِنَّ فِى ذَلِکَ لاَیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ)؛ ودر روى زمین، قطعات متفاوتى در کنار هم وجود دارد؛ و باغ هایى از انگور وزراعت و نخل ها، (و درختان میوه گوناگون) که گاه بر یک پایه مى رویند و گاه بر دو پایه؛ (و عجب آن که) همه آن ها از یک آب سیراب مى شوند! و با این حال، بعضى از آن ها را از نظر میوه بر دیگرى برترى مى دهیم؛ در این ها نشانه هایى است براى گروهى که مى اندیشند».
خداوند متعال در این آیه چند نمونه از نشانه هاى عظمت خود را بیان کرده ودر پایان، آن ها را نشانه هایى براى صاحبان عقل و خرد مى شمرد. ابتدا مى فرماید: قطعاتى در سطح زمین در جوار یکدیگر وجود دارد که استعدادهاى آن ها متفاوت است، یکى استعداد کشت گندم و جو دارد، دیگرى براى کاشت