حدیث هشام بن حکم
هشام بن حکم (م 179) از شاگردان امام صادق و امام کاظم (علیهما السلام) بود که در عقاید و علم کلام مهارت فراوانى داشت و در پاسخ به سوالات، فوق العاده بود.
امام موسى بن جعفر (علیهما السلام) خطاب به هشام، حدیث مفصّلى درباره مراتب عقل و اهمیّت و جایگاه آن در معارف اسلامى بیان کرده که مرحوم کلینى آن را در جلد اوّل اصول کافى، کتاب «العقل والجهل»، حدیث دوازدهم، آورده است.
موقعیّت علمى هشام بن حکم
امام صادق (علیه السلام) هر زمان مى خواست شخصى را به مبارزه با انحرافات فکرى ومباحثه با منحرفان عقیدتى بفرستد، هشام بن حکم را برمى گزید. هشام روزى در ایّام جوانى، وارد مجلس امام صادق (علیه السلام) شد. حضرت فرمود: برو بالاى مجلس بنشین! مردم تعجّب کردند. امام (علیه السلام) فرمودند: «این احترام، به دلیل مقام علمى ودفاعش از مکتب اهل بیت (علیهم السلام) است».(1)
امام هفتم (علیه السلام) زمانى این روایت پرارزش و گنجینه سودمند را در اختیار مسلمانان قرار داد که عدّه اى از فِرق اسلامى، منکر حجیّت عقل شده و آن را از کار انداخته بودند.(2) امام (علیه السلام) ضمن استدلال به آیات قرآن و روایات پیامبر گرامى