صفحه ١٥١

و او توانا و آمرزنده است».(1)
آرى، قرآن کریم نیز کیفیّت را بر کمیّت ترجیح داده است. در روایات مختلف نیز همین مطلب تأیید شده است.(2)
امام کاظم (علیه السلام) به هشام فرمود: «اى هشام! عملِ کمِ باکیفیّتِ شخصِ عالم، قبول مى شود و مضاعف مى گردد». هرچه علم و عقل بالاتر رود، ثواب و ارزش عمل هم بیشتر مى شود. به همین دلیل گاه ثواب عملى دو برابر، گاه ده برابر، گاه صد برابر، گاه هزار برابر و گاه بیشتر است. تا جایى که یک ضربت شمشیر برابر با عبادت تمام انسان ها و جنیان از ابتداى خلقت تا قیام قیامت مى شود. (لَضَرْبَةُ عَلِىٍّ خَیْرٌ مِّنْ عِبادَةِ الثَّقَلَیْنِ).(3)
امام کاظم (علیه السلام) در جمله بعد فرمود: «عملِ زیادِ بدون کیفیّتى که شخصِ جاهلِ تابع هوى و هوس، انجام دهد مردود و قبول ناشدنى است».
جالب این که «جهل» و «هواى نفس» در کنار هم قرار گرفته اند، یعنى این دو ملازم یکدیگرند.هرجاجهل ونادانى باشدهواى نفس هم خواهد بود و بالعکس.

کیفیّت، مقدّم است
از این فراز روایت نتیجه مى گیریم که تلاوت یک جزء قرآن همراه با تدبّر وتفکّر و فهم مضمون و محتواى آن، بهتر از یک ختم قرآن بدون تفکّر و تدبر است.
دو رکعت نماز مستحبّى همراه با حضور قلب و تفکّر و تعقّل در عظمت وبزرگى خدا، از ده ها رکعت نماز مستحبّى با عجله و بدون حضور قلب ارزشمندتر است.