صفحه ١٧٤

و درونش موافق برونش باشد؛ زیرا خداوند متعال اسرار درون را از طریق اوصاف برون هدایت مى کند (و تا برون اصلاح نشود، درون اصلاح نخواهد شد)».

عاقبت به خیرى
هدف امام (علیه السلام) از بیان جملات ارزشمند بالا این است که دنیا سرزمین آفات وحوادث و دگرگونى هاست. هم آفات و بلاهاى ظاهرى و هم باطنى. بلاهاى ظاهرى به راحتى دامنگیر انسان مى شود؛ مرگ انسان در دل حیات او و حیاتش در دل مرگ اوست.
آفات باطنى، همچون طوفان هاى هوى و هوس و شک و ابهام و تردید، ذهن انسان ها را تسخیر کرده و باعث انحراف قلب بشر از راه حق مى شود. به ویژه که از زمان این طوفان ها اطلاعى نداریم و تاریخ آن معیّن نیست. لذا امام (علیه السلام) به هشام مى فرماید: اى هشام! مؤمنان صالح کسانى هستند که دائمآ به درگاه الهى پناه برده و از او استمداد مى طلبند.
طلحه و زبیر در صدر اسلام جزء مبارزان و مجاهدان طراز اوّل بودند وجایگاه آن ها به قدرى مهم بود که وقتى حضرت على (علیه السلام)، پس از پایان جنگ جمل، جنازه آن ها را دید و چشمش به شمشیر زبیر افتاد فرمود: «این شمشیرى است که غم و اندوه را از دل پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) مى زدود» (طال والله ما جلى به الکرب عن وجه رسول الله (صلی الله علیه و آله) )(1) امّا متأسّفانه این شمشیر در مقابل جانشین بلافصل رسول الله (صلی الله علیه و آله) قرار گرفت و صاحب آن، بى ایمان از دنیا رفت و عاقبت به شرّ شد. علّت این عاقبت به شرّى و بسیارى از مصادیق دیگر آن، هوى و هوس و جاه طلبى است.
در عصر و زمان ما نیز چنین افرادى کم نیستند. باید از سوء عاقبت ترسید و به خداوند پناه برد تا إن شاءالله عاقبت به خیر شویم.