فراز بیست و دوم: تجارت پرسود
امام کاظم (علیه السلام) در فراز بیست و دوم حدیث هشام فرمود:
«یَا هِشَامُ! إِنَّ الْعَاقِلَ رَضِیَ بِالدُّونِ مِنَ الدُّنْیَا مَعَ الْحِکْمَةِ، وَلَمْ یَرْضَ بِالدُّونِ مِنَ الْحِکْمَةِ مَعَ الدُّنْیَا، فَلِذَلِکَ رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ؛ اى هشام! عاقل کسى است که امکانات محدود و مختصر دنیا همراه با حکمت فراوان را بر حکمت اندک همراه با امکانات فراوان دنیا ترجیح مى دهد، و لذا (این گونه افراد در بازار دنیا) تجارتشان سود مى دهد (و دچار خسران و ضرر نمى شوند)».
تجارتخانه دنیا
همان گونه که بارها گفته ایم، این روایت در مقابل کسانى مطرح شد که منکر حجیّت عقل بودند و امام کاظم (علیه السلام) با استناد به ادلّه عقلى و آیات قرآن، قصد تقویت پایه هاى عقلانیّت و حکمت را داشت تا اسلام را یک آیین ضد عقلانى نپندارند. به هر حال، آن حضرت در این فراز از روایت به این مطلب اشاره دارد که دنیا تجارتخانه است.
آرى! از دیدگاه اسلام و قرآن، دنیا تجارتخانه، انسان، تاجر و سرمایه او عمر وزندگى اش است. هرکس با این سرمایه کالایى مى خرد؛ برخى این سرمایه ارزشمند را داده و زرق و برق و زر و زیور دنیا را مى خرند. گروهى دیگر آن را با