و اکسیژن پس مى دهد! تا تعادل در نظام حیات و زندگى برقرار شود و با گذشت زمان، ذخیره هواى مفید زمین تمام نگردد. وزش بادها علاوه بر این، تلقیح گر گیاهان، بارورکننده آن ها، افشاننده انواع بذرها در سرزمین هاى مختلف، پرورش دهنده مراتع طبیعى و جنگل ها، نیروى محرکه کشتى ها بر صفحه اقیانوس ها و موج آفرین در دل اقیانوس هاست، موجى که به دریا حیات وحرکت مى بخشد و آب را از عفونت و فساد حفظ مى کند.
آیه چهارم: جلوه اى از معاد
آیه هفدهم سوره حدید، چهارمین آیه اى است که در فراز سوم حدیث هشام، مورد استدلال امام هفتم (علیه السلام) قرار گرفته است:
«(اعْلَمُوا أَنَّ اللهَ یُحْىِ الاْرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الاْیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ)؛ بدانید خداوند زمین را بعد از مرگ آن زنده مى کند. ما آیات (خود) را براى شما بیان کردیم، شاید بیندیشید».
درحقیقت، این آیه شریفه، هم اشاره اى است به زنده شدن زمین هاى مرده به وسیله باران و هم زنده شدن دل هاى مرده به وسیله ذکر الله و قرآن مجید که از آسمان وحى بر قلب پاک محمد (صلی الله علیه و آله) نازل شده است، و هر دو شایسته تدبّر وتعقّلند. لذا در روایات اسلامى به هر دو اشاره شده است:
در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم که در تفسیر این آیه شریفه فرمود:
«اَلْعَدْلُ بَعْدَ الْجَوْرِ؛ منظور، زنده شدن زمین به وسیله عدالت است، بعد از آن که با جور مرده است».(1)
در حدیث دیگرى امام باقر (علیه السلام) در تفسیر این آیه فرمودند:
«یُحْیِى اللهُ تَعالى بِالْقائِمِ بَعْدَ مَوْتِها، یَعْنی بِمَوْتِها کُفْرُ اَهْلِها، وَالْکافِرُ مَیِّتٌ؛ خداوند زمین را به وسیله حضرت مهدى (علیه السلام) زنده مى کند، بعد از آن که مرده باشد. و منظور