از هر اقدام، درباره امور مختلف مطالعه و اندیشه کرده و عاقبت و نتیجه اش را در نظر بگیریم، سپس شروع به آن کار کنیم.
حضرت یوسف (علیه السلام) بعد از آن که خواب پادشاه مصر را تفسیر کرد، تدبیر نمود و دستور داد مردم در هفت سال فراوانى نعمت، در تمام زمین هاى مستعد وآماده، کشاورزى کنند و گندم ها را تنها به مقدار ضرورت مصرف کرده، بقیّه را بدون آن که از خوشه ها خارج کنند در سیلوها نگهدارى نمایند تا در هفت سال خشکسالى با مشکل مواجه نشوند. با این تدبیر حضرت یوسف (علیه السلام) ، مصریان از خطر مهمّى جلوگیرى کرده و کشورشان را از نابودى نجات دادند.
در عصر و زمان ما هم مردم باید مدبّر باشند و این قدر اسراف نکنند و از امکاناتشان به نحو احسن بهره بردارى نمایند.
اختلاف سطح خردها
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:
«اِنّا مَعاشِرُ الاْنْبِیاءِ اُمِرْنا اَنْ نُکَلِّمَ النّاسَ عَلى قَدْرِ عُقُولِهِمْ؛ ما پیامبران مأموریم با مردم به اندازه عقلشان سخن بگوییم».(1)
مطلبى که در این روایت به آن پرداخته شده، نکته بسیار ظریفى است که هرچند امروزه درباره آن بحث فراوانى مطرح است، ولى در عصر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مورد توجّه نبوده، امّا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به آن پرداخته است.
توضیح این که اشخاص از نظر تفکّر مختلفند. ازجمله این که مراحل سنّى مختلف است و روشن است که عقل کودکى هفت ساله با نوجوانى 12 ساله وجوانى 20 ساله، و میانسالى 40 ساله با بزرگسالى 70 ساله یکسان نیست. آیا با همه این افراد مى توان با یک منطق سخن گفت؟