صفحه ١٧٣

فراز بیست و هفتم: عامل استمرار هدایت

در ادامه حدیث هشام به بخش بیست و هفتم مى رسیم. امام (علیه السلام) مى فرماید:
«یَا هِشَامُ! إِنَّ اللَّهَ حَکَى عَنْ قَوْمٍ صَالِحِینَ أَنَّهُمْ قَالُوا: (رَبَّنا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهّابُ)(1) حِینَ عَلِمُوا أَنَّ الْقُلُوبَ تَزِیغُ وَتَعُودُ إِلَى عَمَاهَا وَرَدَاهَا. إِنَّهُ لَمْ یَخَفِ اللَّهَ مَنْ لَمْ یَعْقِلْ عَنِ اللَّهِ، وَمَنْ لَمْ یَعْقِلْ عَنِ اللَّهِ لَمْ یَعْقِدْ قَلْبَهُ عَلَى مَعْرِفَةٍ ثَابِتَةٍ یُبْصِرُهَا وَیَجِدُ حَقِیقَتَهَا فِی قَلْبِهِ، وَلاَ یَکُونُ أَحَدٌ کَذَلِکَ إِلاَّ مَنْ کَانَ قَوْلُهُ لِفِعْلِهِ مُصَدِّقاً، وَسِرُّهُ لِعَلانِیَتِهِ مُوَافِقاً، لاِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ اسْمُهُ لَمْ یَدُلَّ عَلَى الْبَاطِنِ الْخَفِیِّ مِنَ الْعَقْلِ إِلاَّ بِظَاهِرٍ مِنْهُ وَنَاطِقٍ عَنْهُ؛ اى هشام! خداوند از جماعتى از صالحان در قرآن مجید نقل کرده که: (راسخان در علم مى گویند:) «پروردگارا! دل هایمان را، بعد از آن که ما را هدایت کردى، (از راه حق) منحرف مگردان! و از سوى خود رحمتى بر ما ببخش، زیرا تو بخشنده اى!» زیرا مى دانستند که قلب هاى انسان ها (همیشه در یک حال نیست، بلکه در مسیر جادّه زندگانى، اسیر شیاطین و هواى نفس شده و) دچار انحراف مى شود و به گمراهى و ضلالت بازمى گردد. بى شک کسى که از خداوند پروایى نداشته باشد، عقل ندارد و کسى که عقل ندارد، معرفت وشناخت ثابت و پایدارى که آثار آن در قلبش آشکار شود نخواهد داشت. وکسى به این مقام نمى رسد مگر این که گفتارش اعمالش را تصدیق کند