فراز سى و دوم: سفارشات پایانى
امام کاظم (علیه السلام) در آخرین فراز حدیث هشام، خطاب به وى فرمود:
«یَا هِشَامُ! إِنَّ الْعَاقِلَ لاَ یُحَدِّثُ مَنْ یَخَافُ تَکْذِیبَهُ، وَلاَ یَسْأَلُ مَنْ یَخَافُ مَنْعَهُ، وَلاَ یَعِدُ مَا لاَ یَقْدِرُ عَلَیْهِ، وَلاَ یَرْجُو مَا یُعَنَّفُ بِرَجَائِهِ، وَلاَ یُقْدِمُ عَلَى مَا یَخَافُ فَوْتَهُ بِالْعَجْزِ عَنْهُ؛ اى هشام! انسان عاقل حرفش را به کسى که مى ترسد تکذیبش کند نمى گوید، واز کسى که احتمال معقول مى دهد از او جواب منفى بشنود تقاضاى چیزى نمى کند، و به چیزى که قدرت بر انجام آن نداشته باشد وعده نمى دهد، و به چیزى که احتمال مى دهد هرگز به آن نرسد دل نمى بندد، و براى کارى که مى ترسد به آن نرسد و از انجام دادن آن عاجز باشد اقدام نمى کند».
استفاده بهینه از امکانات محدود
امام هفتم (علیه السلام) در آخرین فراز روایت، پنج سفارش به هشام مى کند که با پایان حدیث نیز تناسب دارد. هنگامى که این امور پنج گانه را جمع بندى مى کنیم، به یک حقیقت برمى گردد و آن این که انسان داراى امکانات و نیروى محدودى است؛ جوانى، عمر، توان عقلى و جسمى وى، همه محدودند. لذا نباید آن ها را بى دریغ هزینه کند، بلکه باید در جایى و به گونه اى هزینه نماید که به بازدهى اطمینان داشته باشد. اگر یک کشاورز آب و زمین محدودى داشته باشد، که باید