نجات است، همان گونه که حضرت على (علیه السلام) فرمود:
«مُتَعَلِّمٌ عَلى سَبِیلِ نَجاةٍ؛ دانش طلبانى که در راه نجات، به دنبال تحصیل علمند».(1)
متعلّم و شاگرد در مسیر هدایت، دست در دست عالم فرزانه اى مى نهد وهمچون ماه که از خورشید نور مى گیرد، در پناه نور دانش عالم، هدایت مى شود.
خلاصه این که تقلید بر چهار قسم است، سه قسم آن قبیح و ناپسند و تنها یک قسم، یعنى تقلید جاهل از عالم، مشروع و مجاز است و این مطلب طبیعى است که هر کارى کارشناسى شود و نظر کارشناس، مبناى کار قرار گیرد.
دین هم کارشناس دارد، مجتهدان و مراجع تقلید، کارشناسان مسائل دینى هستند و کسانى که از مسائل دینى اطّلاع کافى و لازم ندارند باید از کارشناسان دینى پیروى کنند.
بعضى از جوانان مى پرسند : ما نمى خواهیم تقلید کنیم، بلکه مى خواهیم به علم خود عمل نماییم. آیا این کار ممکن است؟
در پاسخ مى گوییم : این کار اشکالى ندارد، مشروط بر این که علوم حوزوى، نظیر صرف و نحو و منطق و بیان و بلاغت و فقه و اصول فقه و رجال و درایه وحدیث و مانند آن را در حدّى که در هریک از این علوم صاحب نظر شوید، بخوانید و قدرت استنباط احکام شرعیّه را از منابع اسلامى (قرآن و حدیث وعقل و اجماع) پیدا کنید، سپس به علم و فتواى خود عمل نمایید.
امّا کسانى که این مسیر سخت را (که به تعبیر شیخ انصارى؛ از جهاد در راه خدا مشکل تر است(2) طى نکرده اند و حتّى قادر بر ترجمه صحیح یک روایت و بررسى متن و سند آن نیستند، چاره اى ندارند جز پیروى از کسانى که این مسیر را رفته اند.