ما هرچند کارهایمان را از روى اختیار انجام مى دهیم، امّا چه کسى این علم وقدرت و اختیار را به ما داده است؟ اگر او عطا نمى کرد ما چه بودیم؟ آن روز هم که بگیرد، چیزى نخواهیم بود!
سؤال : با توجّه به آنچه درباره توحید افعالى گفته شد، توسّل به حضرات معصومین علیهم السلام و بزرگان دین چه جایگاهى در معارف دینى دارد؟
جواب : اگر به معناى توسّل دقت کنید، پاسخ سؤال روشن مى شود؛ زیرا معناى توسّل، استمداد و طلب حلّ مشکلات از آن بزرگواران به صورت مستقل نیست، بلکه از آن ها مى خواهیم حل مشکلات ما را از خدا تقاضا کنند، زیرا آن ها در پیشگاه خدا آبرومند هستند و اعتبار بسیار زیادى دارند.
به عبارت دیگر، هرگز منظور این نیست که چیزى را از شخص پیامبر (صلی الله علیه و آله) یا امام (علیه السلام) به طور مستقل تقاضا کنیم؛ بلکه منظور این است که با اعمال صالح یا پیروى از پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امام (علیه السلام) ، یا شفاعت آنان یا سوگند دادن خداوند به مقام ومکتب آن ها (که خود یک نوع احترام و اهمیت دادن به موقعیّت آن هاست ونوعى عبادت محسوب مى شود) از خداوند چیزى تقاضا کنیم. این مطلب، نه با توحید افعالى ناسازگار است و نه بوى شرک مى دهد.(1)