صفحه ٢٦٠

نکته: اهمیت ذکر «یا أرحم الراحمین»
جالب توجه این که واژه «ارحم الراحمین» در قرآن چهار بار تکرار شده است. در یک مورد از زبان حضرت موسى (علیه السلام)(336 )، در مورد دیگر از زبان حضرت یعقوب (علیه السلام)(337 )، در مورد سوم از زبان حضرت یوسف (علیه السلام)(338 ) و در مورد چهارم از زبان حضرت ایوب (علیه السلام).(339 )
این واژه به قدرى اهمیت دارد که در حدیثى درباره امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم : «اِذَا أَلَحَّتْ بِهِ الْحَاجَةُ یَسْجُدُ مِنْ غَیْرِ صَلاةٍ وَلا رُکُوعٍ ثُمَّ یَقُولُ: یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ سَبْعَ مَرَّاتٍ ثُمَّ یَسْأَلُ حَاجَتَهُ ثُمَّ قَالَ: مَا قَالَهَا أَحَدٌ سَبْعَ مَرَّاتٍ اِلاَّ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: هَا أَنَا أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ سَلْ حَاجَتَکَ؛ هنگامى که حاجت مهمى پیدا مى کرد، به سجده مى رفت (بى آن که نماز و رکوعى در کار باشد) سپس هفت مرتبه عرضه مى داشت: «یا ارحم الراحمین!» و حاجت خود را تقاضا مى کرد. سپس امام فرمود: هیچ کس هفت مرتبه این ذکر را نمى گوید مگر این که خداوند مى فرماید: اینک منم ارحم الراحمین، حاجتت را از من بخواه».(340)
در حدیث دیگرى امام سجاد (علیه السلام) مى فرماید: «پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) شنید کسى عرضه مى دارد: یا ارحم الراحمین! دست به شانه اش گذاشت و فرمود: ارحم الراحمین به تو روى آورده حاجتت را بخواه».(341)
قابل توجه این که «ارحم الراحمین» مفهومش این است که رحم کنندگان