صفحه ٥١٧

آخرت! (آرى) همه آن ها را به سبب ساعتى تکبّر نابود ساخت. چگونه ممکن است کسى بعد از ابلیس همان نافرمانى او را انجام دهد ولى در برابر (خشم) خدا سالم بماند؟ نه، هرگز چنین نخواهد بود هیچ گاه خدا انسانى را با داشتن صفتى وارد بهشت نمى کند که بر اثر همان صفت فرشته اى را (کسى به حسب ظاهر در زمره فرشتگان بود) از بهشت بیرون کرده است. حکم او درباره اهل آسمان و زمین یکسان است و خدا با هیچ یک از خلق خود دوستى خاصى ندارد تا به سبب آن، چیزى را که براى همه جهانیان تحریم کرده است براى وى مباح سازد».
آرى، یکى از سرچشمه هاى مهم انحراف از مسیر حق، تکبّر و خودبرتربینى است و کسانى که داراى چنین صفتى هستند در واقع سرباز لشکر ابلیس مى باشند.

3. چرا به شیطان مهلت داده شد؟
خداوند در قرآن مجید مى فرماید که شیطان براى اغواى انسان ها تقاضاى مهلت تا روز قیامت کرد و به او تا وقت معیّنى مهلت داده شد: (قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِى اِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ * قالَ فَاِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ * اِلى یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ)؛ «عرض کرد: پروردگار من! مرا تا روزى که انسان ها برانگیخته مى شوند مهلت ده! * فرمود: به تو مهلت داده شد * تا روز و زمان معینى».(567)
اکنون دو سؤال در این جا مطرح است: نخست این که چرا خداوند شیطان را آفرید، با این که او موجود خبیثى است؟ و دیگر این که چرا به او اجازه داده شد که در طول قرن ها زنده بماند و به گمراه ساختن انسان ها بپردازد؟
پاسخ سؤال اول روشن است و آن این که شیطان از آغاز خبیث نبود، بلکه پاک