نکته ها
1. اعمال و صفاتى که حجاب است
در عالم ماده براى دیدن چهره واقعیت ها دو چیز لازم است: چشم بینا و نبودن حجاب و مانع. چشم بینا به تنهایى کافى نیست، باید حجاب ها نیز برطرف شود تا واقعیت ها را ببینیم.
در عالم معنا نیز چنین است، براى درک حقایق معنوى، هم چشم باطن بینا لازم است و هم نبودن حجاب ها. چه خوب مى گوید شاعر:
تو کز سراى طبیعت نمى روى بیرون کجا به کوى طریقت گذر توانى کرد؟
جمال یار ندارد نقاب و پرده ولی غبار ره بنشان تا نظر توانى کرد
این حجاب ها مجموعه اى است از رذایل اخلاقى و اعمال شیطانى که هر کدام مى تواند جلوى دید معنوى انسان را بگیرد.
افرادى هستند که به فرموده قرآن، دید معنوى خود را از دست داده اند (وَلَهُمْ أَعْیُنٌ لاَ یُبْصِرُونَ بِهَا)؛ «و چشمانى دارند که با آن نمى بینند».(309)
و در جایى دیگر مى فرماید: (وَتَراهُمْ یَنْظُرُونَ اِلَیْکَ وَهُمْ لاَ یُبْصِرُونَ)؛ «و آن ها را مى بینى که با چشم هاى مصنوعى شان به تو نگاه مى کنند، امّا چیزى را نمى بینند».(310)
و این نهایت بدبختى انسان است که کارش به جایى برسد که دیده باطنى او کور شود.
ولى گاهى چشم باطنى سالم است، امّا حجاب ها مانع دید مى شود. «وَأَنَّکَ لاتُحْجَبُ عَنْ خَلْقِکَ اِلاَّ أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمَالُ دُونَکَ؛ تو از بندگان خود پنهان نیستى مگر این که اعمال (ناشایست) آن ها حجاب و مانع دیدشان شود».(311)