معارف بوک

شرح و تفسیر
آنچه توبه را کامل مى کند
امام (علیه السلام) در این بخش از دعا بعد از ذکر درود بر محمد و آل محمد در ادامه بحث توبه و براى تکمیل آن سه چیز را از خدا درخواست مى کند :
نخست عرضه مى دارد: «خداوندا! بر محمد و آلش درود فرست و توفیق انجام آنچه را براى تو بر من واجب است، عطا کن!»؛ (اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَهَبْ لِی مَا یَجِبُ عَلَیَّ لَکَ).(379 )
«وهبَ» معمولاً دو مفعول مى گیرد که مفعول اول با «لام» و مفعول دوم بدون حرف جر مى باشد و در آیات متعدد قرآن به همین صورت به کار رفته است و این که هر دو مفعول بدون حرف جر باشد، مانند: «وهب زیداً کذا» صحیح نیست، هرچند گاهى در تعبیرات عامیانه آمده است.
در جمله دوم عرضه مى دارد: «مرا از عقوبت هایى که از سوى تو مستحق آنم، معاف کن!»؛ (وَعَافِنِی مِمَّا أَسْتَوْجِبُهُ مِنْکَ).
درواقع جمله اوّل تقاضاى توفیق است و جمله دوم تقاضاى بخشش از مجازات اعمال بدى که گاهى از انسان سرمى زند.
و در جمله سوم عرضه مى دارد: «مرا از آنچه اهل گناه از آن بیمناک اند، پناه ده!»؛ (وَأَجِرْنِی مِمَّا یَخَافُهُ أَهْلُ الْإِسَاءَةِ).
«أَجِرْنِی» از ماده «اجاره» در اصل از ماده «جَور» گرفته شده که در معانى نجات دادن، پناه دادن، حفظ کردن و به فریاد رسیدن به کار مى رود و این واژه با واژه «اجاره» که از ماده «أجر» و اسم مصدر آن «اُجرت» است، و به معناى واگذارى ملکى به دیگرى درمقابل مبلغى است، ارتباطى ندارد.