صفحه ٥٣٨

متراکم از تو تقاضا مى کنیم که بارانش گوارا و سازگار و پوشاننده زمین و داراى غرّش و رعد و برق باشد. ابرى باشد که بارانش آن چنان زیاد نشود که موجب ویرانى و فساد گردد، همچنین برق آن فریبنده نباشد (به گونه اى که رعد و برقى ظاهر گردد، ولى بارانى نبارد و موجب ناامیدى شود)!

شرح و تفسیر
دعاى جامع باران
امام (علیه السلام) در آغاز این دعا به پیشگاه پروردگار چنین عرضه مى دارد: «خداوندا! ما را با نعمت باران سیراب کن و رحمتت را به وسیله باران بر ما بگستران! بارانى فراوان از ابرهایى که در آسمان به حرکت درآورده شده تا گیاهان زیباى سرزمین تو در همه آفاق بروید»؛ (اللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَیْثَ، وَانْشُرْ عَلَیْنَا رَحْمَتَکَ بِغَیْثِکَ الْمُغْدِقِ مِنَ السَّحَابِ الْمُنْسَاقِ لِنَبَاتِ أَرْضِکَ الْمُونِقِ فِی جَمِیعِ الاْفَاقِ).
واژه «غَیث» آن گونه که بسیارى از مفسران و اهل لغت تصریح کرده اند، به معناى باران نافع است، در حالى که «مَطر» به هر بارانى گفته مى شود چه نافع باشد، چه نباشد.
«مُغدِق» از ماده «غدق» (بر وزن فلق) در اصل به معناى هر چیز فراوان است و به باران هاى پربرکت و دانه درشت اطلاق مى شود.
و واژه «مونِق» در اصل از ماده «اَنَقَ» به معناى شگفت آور بودن چیزى است و معمولاً در موارد زیبایى ذکر مى شود.
جالب این که امام (علیه السلام) با ذکر واژه «منساق» به بادهایى اشاره مى کند که ابرها را به حرکت درمى آورند و مى دانیم ابرها تبخیراتى است که از دریاها برمى خیزد. اگر نعمت بادها نبود و آن ها ابرها را از فراز دریاها به سوى خشکى ها رهنمون نمى شدند، ما هرگز نمى توانستیم از باران استفاده کنیم.