صفحه ٢٧٤

معاصى مهم براى تو زحمتى ندارد و عفو تو درباره جنایات عظیم و آشکار تو را خسته نمى کند. خداوندا! من مى دانم که محبوب ترین بندگان تو کسى است که تکبر دربرابر تو را رها سازد و از اصرار بر گناه دورى کند و همواره از گناهان خود توبه و استغفار نماید.
14. خداوندا! من از این که راه استکبار بپویم در پیشگاه تو بیزارى مى جویم و از این که اصرار بر گناهان داشته باشم به تو پناه مى برم و از آنچه در آن کوتاهى کرده ام، آمرزش مى طلبم و نسبت به آنچه از انجام فرمان هاى تو عاجز و ناتوانم، از تو یارى مى خواهم.

شرح و تفسیر
آمادگى روحى براى توبه حقیقى
امام (علیه السلام) در این بخش ـ بعد از آنچه در بخش سابق آمد و فضاى روحى بنده گنهکار را براى توبه آماده کرد ـ به سراغ نکته هاى مهم دیگرى مى رود؛ به پیشگاه خدا عرضه مى دارد: «خداوندا! من معصیت کارترین بندگان گنهکار تو نیستم که آن ها را آمرزیده اى و نه زشت کارترین گنهکارى که بعد از گناه در مقام عذرخواهى برآمده و عذرش را پذیرفته اى و نه ستمکارترین کسى که به سوى تو آمده و توبه کرده و مشمول عفو و احسانت شده است»؛ (مَا أَنَا بِأَعْصَى مَنْ عَصَاکَ فَغَفَرْتَ لَهُ، وَمَا أَنَا بِأَلْوَمِ مَنِ اعْتَذَرَ اِلَیْکَ فَقَبِلْتَ مِنْهُ، وَمَا أَنَا بِأَظْلَمِ مَنْ تَابَ اِلَیْکَ فَعُدْتَ عَلَیْهِ).
«ألوم» صیغه افعل تفضیل از ماده «لوم» به معناى سرزنش است و در این جا به معناى کسى است که استحقاق بیشترى براى سرزنش شدن دارد.
جمله اوّل اشاره به کسانى است که معصیت خداوند را مى کنند، ولى خداوند حتى بدون توبه گناه آن ها را مى بخشد، چرا که غفّار الذنوب است و این برترین