آفریده شد و به همین دلیل هزاران سال در میان فرشتگان مشغول عبادت بود. خباثت او از زمانى شروع شد که دربرابر فرمان خدا تکبّر و سرپیچى کرد و حتى حکمت خدا را زیر سؤال برد که چرا فرمان سجده بر آدم را به او داد. درست مانند سایر انسان هایى که پاک آفریده مى شوند، ولى در مسیر زندگى بر اثر هوى پرستى گمراه مى گردند.
پاسخ سؤال دوم این است که شیطان مى تواند وسیله تکامل براى بندگان خدا گردد، به این صورت که هرقدر از دعوت هاى او بیشتر سرپیچى کنند در درگاه خداوند مقرّب تر مى شوند. معمولاً یک دشمن نیرومند براى افرادى که بیدار و آگاه اند سبب تقویت و توانایى بیشتر مى گردد، همان گونه که یکى از فلاسفه بزرگ تاریخ معاصر«توین بى»مى گوید:«هیچ تمدن درخشانى در جهان پیدا نشد، مگر این که ملتى مورد هجوم یک نیروى خارجى قرار گرفت و بر اثر این تهاجم نبوغ و استعداد خود را به کار انداخت و تمدن درخشانى را پى ریزى کرد».(568)
به هر حال شیطان نه تنها ضررى به اولیاء الله نمى زند، بلکه به عکس، باعث تکامل آن ها نیز مى گردد.
4. نفوذ شیطان اجبارى است؟!
همان گونه که در تفسیر این دعا نیز اشاره شد، دعوت شیطان اجبارى نیست، یعنى هیچ کس را مجبور به پذیرش دعوت خود نمى کند، در واقع کار او فقط پیشنهاد است و تشویق، و این انسان ها هستند که تصمیم مى گیرند از او پیروى کنند یا نه.
خداوند در قرآن مجید با صراحت مى فرماید: (اِنَّ عِبادِى لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطانٌ اِلاَّ