معارف بوک

شرح و تفسیر
در مجازات بندگان عجله نمى کند
امام (علیه السلام) در این بخش از دعا از دو چیز تعجب مى کند: یکى از گناهانى که به آن اقرار نماید و دیگرى از مهلت طولانى خداوند و تفضل او دربرابر این معاصى.
عرضه مى دارد: (پروردگارا!) پاک و منزهى تو، چقدر عجیب و شگفت انگیز است آنچه من (از گناهان) درباره خود گواهى مى دهم و اسرار درون خود را برمى شمرم!»؛(سُبْحَانَکَ!!مَاأَعْجَبَ مَا أَشْهَدُ بِهِ عَلَى نَفْسِی، وَأُعَدِّدُهُ مِنْ مَکْتُومِ أَمْرِی).
«و عجیب تر از آن، بردبارى تو نسبت به من و عدم تعجیل و تأخیر تو در عقابم مى باشد!»؛ (وَأَعْجَبُ مِنْ ذَلِکَ أَنَاتُکَ عَنِّی، وَاِبْطَاؤُکَ عَنْ مُعَاجَلَتِی).
سپس به علت آن اشاره کرده، عرضه مى دارد: «این تأخیر در مجازات به این دلیل نیست که من کرامت و عزّتى نزد تو دارم، بلکه مهلت دادن تو و تفضل توست بر من تا از نافرمانى تو که موجب غضب تو مى شود، بازایستم و از گناهانم که مرا خوار و فرسوده مى کند، دست بردارم و نیز به خاطر این است که عفوت را نسبت به من از مجازاتم بیشتر دوست مى دارى»؛ (وَلَیْسَ ذَلِکَ مِنْ کَرَمِی عَلَیْکَ، بَلْ تَأَنِّیاً مِنْکَ لِی، وَتَفَضُّلاً مِنْکَ عَلَیَّ لاَِنْ أَرْتَدِعَ عَنْ مَعْصِیَتِکَ الْمُسْخِطَةِ، وَأُقْلِعَ عَنْ سَیِّئَاتِیَ الْمُخْلِقَةِ، وَلِأَنَّ عَفْوَکَ عَنِّی أَحَبُّ اِلَیْکَ مِنْ عُقُوبَتِی).
واژه «مَا أَعْجَبَ» درواقع بیان تعجب بسیار است، زیرا ترکیب آن، ترکیب صیغه تعجب مى باشد و واژه آن نیز واژه «عجب»، درنتیجه مفهومش این است که بسیار جاى تعجب دارد که من ناچارم تمام اسرارم را در برابر ذات تو فاش کنم!
واژه «أَنَاتُ» اسم مصدر است به معناى حلم و مدارا کردن.
و واژه «مُعَاجَلَه» به معناى عجله نمودن است.
امام (علیه السلام) درواقع به همه پویندگان راه توبه و انابه این درس بزرگ را مى دهد که بسیار جاى تعجب است اگر انسان از مهلت هایى که خداوند بعد از انجام گناهان به او مى دهد تا بیدار شود و توبه کند و به راه حق برگردد استفاده نکند.