صفحه ٢٨٧

«اِسَاءَةِ» در اصل از ماده «سوء» به معناى بدى و گناه گرفته شده و «اهل الاساءة» به معناى گناهکاران است.
درواقع امام (علیه السلام) ـ یا شخص توبه کار ـ هم توفیق الهى را براى انجام اطاعات تقاضا مى کند، هم عفو از گناهان گذشته و هم حفظ از عقوبت گناهان.
میان «عفو» و «اجاره» (أجرنى) تفاوت آشکارى است، عفو از گناهکار صرف نظر کردن از مجازات اوست، امّا أجاره او را در پناه خود گرفتن است که محبّتى بالاتر از عفو محسوب مى شود.
سپس امام (علیه السلام) درخواست خود را با بیان علّت و سبب این درخواست ها تکمیل مى کند؛ عرضه مى دارد: «زیرا تو قادر بر هرگونه عفو، و مورد امید براى هرگونه مغفرت هستى و به گذشت از مجرمان شناخته شده اى»؛ (فَاِنَّکَ مَلِیءٌ بِالْعَفْوِ، مَرْجُوٌّ لِلْمَغْفِرَةِ، مَعْرُوفٌ بِالتَّجَاوُزِ).
واژه «مَلِیءٌ» از ماده «مَلاْ» (بر وزن منع) و «مَلائت» (بر وزن سلامت) به معناى پر کردن چیزى است و از آن جا که افراد ثروتمند مملو از ثروت اند به آن ها «ملىء» (بر وزن رفیق) گفته مى شود و تعبیر «مَلِیءٌ بِالْعَفْوِ» درباره خداوند اشاره به این است که او قادر به هرگونه عفو و بخشش است.
و «مَرْجُو» اسم مفعول و به معناى مورد امید از ماده «رجا» به معناى امید گرفته شده است.
و امّا تفاوت «عفو» با «مغفرت» در این است که «عفو» به معناى بخشیدن یا صرف نظر کردن است، ولى «مغفرت» یعنى پوشاندن که علاوه بر بخشیدن گناه گنهکار، آن را مى پوشاند و در دنیا و آخرت او را رسوا نمى کند.
و «تجاوز» از ماده «جَوز» به معناى عبور کردن از چیزى است و تجاوز از گناه به معناى نادیده گرفتن آن به طور کامل است. بنابراین شخص گنهکار، هم