صفحه ٣١١

[پس گفتم (اى مردم) از پروردگارتان طلب آمرزش كنيد كه بسيار آمرزنده است تا باران از آسمان بر شما فرو فرستد و به وسيله اموال و فرزندان كمكتان كند و باغها و نهرها در اختيارتان قرار دهد].
اگر مال و فرزند، ارزش منفى مى داشت، هيچگاه خداوند به مردم چنين وعده اى نمى داد، در آيه ديگرى مى خوانيم:
«لَقَدْ رَضِىَ اللّهُ عَنِ الْمُؤْمِنينَ اِذْيُبايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ ما فى قُلُوبِهِمْ فَاَنْزَلَ السَّكينَةَ عَلَيْهِمْ وَاَثابَهُم فَتْحَاً قَريبَاً وَمَغانِمَ كَثيرَةً تَأْخُذُونَها وَكانَ اللّهُ عَزيزاً حَكيماً وَعَدَكُمُ اللّهُ مَغانِمَ كَثيرَةً تَأْخُذُونَها فَعَجَّلَ لَكُمْ هذِهِ وَكَفَّ اَيْدِىَ النّاسِ عَنْكُمْ.»(1)
[خداوند از مؤمنين، هنگامى كه با تو (اى پيامبر) در زير آن درخت بيعت كردند، خشنود شد. پس از آنچه در دل داشتند آگاه بود و آرامش بر (دل) ايشان فرو فرستاد و به پيروزى نزديك و غنيمتهاى فراوانى كه بگيرند پاداششان داد و خداوند عزيز و حكيم است خداوند به شما غنيمت زيادى كه بگيريد وعده داده بود پس در انجام آن شتاب كرد و دست مردم (دشمن) را از سر شما كوتاه كرد].
با توجه به اين كه خداوند، در آيه نخست مى گويد: استغفار خدا كنيد تا شما را به مال و فرزند كمك كند، و در آيه دوّم مى گويد: چون با پيامبر بيعت و در جنگ شركت مى كنند، خداوند غنيمت فراوان نصيبشان مى كند، اين خود گواه بر اين است كه، مال و فرزند ارزش منفى ندارد. وگرنه خداوند با چنين تعبيرى آنها را وعده نمى داد و اين چنين مردم را تشويق نمى كرد كه استغفار كنيد يا به جهاد برويد؛ تا مال و فرزند و غنيمت نصيبتان شود.
البته، اگر كسى، تنها به خاطر گرفتن غنيمت در جهاد شركت كند و جان خود را به مخاطره بيندازد، خيلى دون همّتى كرده و در واقع، چنين عملى غير عاقلانه