معارف بوک

قرآن و لذت طلبى
قرآن كريم نه تنها وجود گرايش به لذّت را در انسان انكار و يا آن را محكوم نمى كند، بلكه، يك سلسله از تعاليم خود را بر اساس اين ميل طبيعى انسان مبتنى مى سازد و در روش تربيتى خود از وجود آن بهره مى برد.
قرآن هنگامى كه مى خواهد انسان را بر پايبندى و عمل به دستورات دين خدا ترغيب و او را در پيمودن راه صحيح زندگى تشويق كند، از وجود اين ميل و تأثيرى كه در اتخاذ روش و رفتار خاصّى دارد بهره فراوان مى برد.
قرآن به انسان وعده مى دهد كه اگر در زندگى راه الهى را بپيمايد، به لذّت و سعادت جاودان مى رسد، و او را تهديد مى كند كه اگر از اين راه، منحرف شود و از دستورات الهى سرپيچى كند، آينده اى تلخ، شقاوت بار و ناگوار در انتظارش خواهد بود، مبتلا به عذابها، رنجها و بدبختى ها مى شود، و سراسر قرآن پُر است از بشارت و مژده به سعادت و لذّت و يا انذار و تهديد از عذاب و شقاوت.
در همه مواردى كه تعبيرهاى سعادت، فلاح، فوز و امثال آنها در اين كتاب مقدّس به كار رفته؛ معنايش همين است كه چون انسان فطرتاً طالب سعادت، خوشبختى و كاميابى است، بايد به دستورات دينى عمل كند، تا بتواند مطلوب و گمشده خود را باز يابد و به ايده و هدفى كه دنبال مى كند برسد و اين بدان معناست كه از ديد قرآن، وجود اين گرايش فطرى در انسان مفروض و مورد تأييد است و قرآن آن را نفى نمى كند، محكوم نمى كند، بلكه آن را در مسير تربيتى صحيح انسان جهت مى دهد.
علاوه بر اين بيانات و تعابير كلّى، قرآن در بعضى آيات از تعبير ويژه «لذّت» استفاده كرده است: در يك آيه درباره بهشتى كه به صالحان وعده داده شده مى فرمايد:
«وَفيها ما تَشْتَهيهِ الأَنْفُسُ وَتَلَّذُ الاَْعْيُنُ.»(1)
[و در بهشت هر آنچه كه انسانها بخواهيد و چشمها لذّت برند وجود دارد].