صفحه ٢٠١

كه مى تواند انسان را به تحمّل رنجهاى كوچكتر و گذشتن از لذّتهاى پست تر و كمتر وادار سازد و لذّتهاى اخروى نيز از اين قاعده خارج نيستند. افراد با ايمان و معتقد براى رسيدن به لذايذ معنوى و اخروى، بسيارى از رنجها و آلام را تحمّل و از بسيارى از لذايذ پست مادّى و دنيوى در مى گذرند. بطورى كه بسيارى از آنان تا سر حدّ شهادت و جانبازى و چشيدن تلخى مرگ و گذشتن از كلّ دنيا و مافيها به پيش مى روند. بنابراين، لذّت گرايى كه آدمى را به منجلاب گناه و معصيت و دنيا پرستى مى كشاند، اگر در واقع به درستى هدايت شود و تحت تأثير شناخت كافى و عميق از انسان و هستى جهت صحيح خود را بيابد و اهداف و لذّتهاى نهايى و پر ارج و منزلت را نشانه رود، مؤثّرترين و مفيدترين نقش تربيت انسانى را ايفا خواهد كرد. نقشى كه با نقش نخستين آن كاملا متضادّ خواهد بود.

نمونه هاى راحت طلبان
تأثير راحت طلبى بر زندگى انسان زمينه بسيار وسيعى دارد و تنها بخش محدودى از كارها و زندگى انسان را شامل نمى شود؛ بلكه، در تمام جريانات زندگى انسان نمود دارد:
بسيارى از بدبختيها، انحرافات، ذلّتهايى كه در طول تاريخ، افراد يا جوامع مختلف بدان ها مبتلا گشته اند ريشه در تنبلى و راحت طلبى و فرار از رنج و زحمت داشته است.
در قرآن كريم بويژه روى دو طايفه از انسانها تكيه شده است كه به لحاظ لذّت طلبى و راحت طلبى بيش از حدّ تن به انجام كارهاى سخت و رنج آور، اما مفيد و سرنوشت ساز نمى دادند و به سرنوشت شوم و ذلّت بار آنان اشاره شده است. تا ديگران در طول تاريخ، از زندگى نكبت بار آنان، كه معلول تنبلى و تن پرورى و راحت طلبى ايشان بود، عبرت گيرند.
آنان به مقتضاى حكم عقل، كه خدا به ايشان داده بود، مى بايست پر تحمّل و