صفحه ٢٨٠

آفريديم. زيرا ملاك در همه يك چيز است. منظور اين است كه انتساب همه موجودات به خداى متعال ملحوظ بوده توجّه بشر هميشه و در همه جا به سوى او باشد، چرا كه در نهايت منشأ و مبدأ همه نعمتها اوست.
خداوند در يكى از آيات قرآن مى فرمايد:
«وَمِنَ الاَْنْعامِ حَمُولَةً وَفَرْشاً.»(1)
[و از چارپايان برايتان وسيله حمل و نقل و باربرى و مركب سوارى ايجاد كرد].
او در ميان چارپايان بعضى را باركش قرار داده است تا وسايل زندگى شما را حمل كنند و همانا يا بعضى ديگر را مركّب قرار داده تا شما را به اين سو و آن سو ببرند.
در يكى ديگر از آيات قرآن آمده است كه:
«أَللّهُ الَّذى جَعَلَ لَكُمْ الاَْنْعامَ لِتَرْكَبُوا مِنْها وَمِنْها تَأْكُلُونَ وَلَكُمْ فيها وَمَنافِعٌ لِتَبْتَغُوا عَلَيْها حاجَةً فى صُدُورِكُمْ وَعَلَيْها وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ.»(2)
[خدا همان كسى است كه چارپايان را برايتان آفريد تا از آنها براى سوار شدن استفاده كنيد و از (گوشت) آنها بخوريد و برايتان در آنها فوايد ديگرى نيز خواهد بود و بر آنها به نيازها و مقاصدى كه داريد مى رسيد و بر چارپايان (در خشكى) و بر كشتى (در دريا) سوار شويد].
در آيه فوق نيز در دو مورد بر اين نعمت الهى تأكيد كرده است. ضمناً جمله آخر اين آيه يعنى جمله «وَعَلَيْها وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ.» در آيه ديگرى نيز تكرار شده است.(3)
در يك مورد مى فرمايد:
«وَجَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْفُلْكِ وَالاَْنْعامِ ما تَرْكَبُونَ.»(4)
[و برايتان از كشتى و چارپايان وسيله اى قرار داد تا سوار شويد].