صفحه ٢٦٠

«خوردن» و «آشاميدن» هم شامل مصداق دنيوى و هم شامل مصداق اخروى مى شود.
عمل خوردن و آشاميدن در دنيا هست و در آخرت هم هست، در بهشت هست در جهنّم هم هست؛ ولى شايد خوردن و آشاميدن در آخرت عيناً همين اكل و شربى كه ما در اينجا داريم نباشد و عوارض هضم و جذب و دفع را نداشته باشد. ولى در هر حال، مفهوم اكل و شرب بر آن دو صادق خواهد بود.
در مورد ازدواج و ميل جنسى هم تعبيراتى در قرآن كريم داريم كه مؤمنين را بشارت مى دهد به داشتن همسران پاك و پاكيزه «ازواج مطهّرة» پس معلوم مى شود كه در آن عالم هم التذاذ از همسر وجود دارد. بگونه اى كه تعابير كلّى و مفاهيم عامّ مربوط به اين ميل بر مصاديق آن جهانيش نيز تطبيق مى كند.
تعبيرات قرآنى متناسب با اين زمينه را تقريباً مى توان بر سه دسته تقسيم كرد:
در يك دسته از آيات تعبيراتى وجود دارد حاكى از اين كه مؤمنين در بهشت از همسران پاكيزه اى برخوردارند، اما معلوم نيست كه آن همسران بهشتى آيا همين همسران دنيوى شان هستند و يا كسان ديگرى هستند جز اينها. و آيا همسرانى هستند از همين قبيل يعنى انسانهايى هستند كه در بهشت همسر مؤمنين مى شوند و يا اين كه اصولا همسران بهشتى از نوع ديگرى هستند مانند اين آيات:
«وَلَهُمْ فيها اَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَهُمْ فيها خالِدُونَ.»(1)
[و براى آنان (مؤمنين) در بهشت همسران پاكيزه اى است و آنان در آن (بهشت) جاودانند].
«لِلَّذينَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنّاتٌ تَجْرى مِنْ تَحْتِهَا الاَْنْهارُ خالِدينَ فيها وَاَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوانٌ مِنَ اللّهِ وَاللّهُ بَصيرٌ بِالْعِبادِ.»(2)
[براى آنان كه تقوا پيشه كنند نزد پروردگارشان باغهايى است كه از زير درختان آنها نهرها جارى است كه در آن جاودان مى مانند و همسرانى پاكيزه و نيز خشنودى خداوند را دارند