معارف بوک

تقوا پيشه كرده اند در نزد پروردگارشان باغهايى است كه از زير درختان آنها، نهرها جارى است و در آنها جاودان مى مانند و همسرانى پاك و پاكيزه و خشنودى خدا را نيز دارند و خداوند نسبت به بندگان خود بصير و بيناست].
بنابراين، آيه فوق نمى خواهد بگويد كه ارضاى شهوت و تمّتع و بهره مندى از همسران بطور مطلق، زشت و نامطلوب است، بلكه، از آن جهت كه اين ميل مطلق، نامحدود و مرز ناشناس در انسان وجود دارد، مى تواند دام شيطانى بزرگ و خطرناكى براى انسان باشد: انسان را به گناه بكشاند و آخرت را از ياد او ببرد.
در آيه ديگرى مى فرمايد:
«قُلْ اِنْ كانَ ابائُكُمْ وَاَبْنائُكُمْ وَاِخْوانُكُم وَاَزْواجُكُمْ وَعَشيرَتُكُمْ وَاَمْوالٌ اقْتَرَفْتُمُوها وَتِجارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسادَها وَمَساكِنُ تَرْضَونَها اَحَبَّ اِلَيْكُمْ مِنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهاد فى سَبيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتّى يَأْتِىَ اللّهُ بِاَمْرِهِ وَاللّهُ لا يَهْدِى الْقَوْمَ الْفاسِقينَ.»(1)
[بگو اگر پدرانتان و فرزندان و برادران و همسران و فاميلهاتان و اموالى كه جمع آورى كرده ايد و تجارتى كه از كسادى آن بيمناكيد و منزلها و مسكنهايى كه بدان دلخوش هستيد از خدا و رسول خدا و جهاد در راه خدا در نزد شما محبوبترند پس منتظر باشيد تا خدا امر خود را بياورد و خداوند بدكاران را هدايت نمى كند].
در اين آيه از كسانى ياد مى كند كه روابط عاطفى شان با همسران و فرزندان و پدران و افراد خانواده و فاميل و دلبستگى به متعلّقات زندگى دنيا چنان مستحكم مى گردد كه مصالح مهمّ ديگر را تحت الشّعاع قرار مى دهد و به فراموشى مى سپرد تا آنجا كه اين دلبستگيها بر محبّت خدا غالب مى شوند و ايشان را از انجام وظايف واجب باز مى دارند و اين همان تزاحمى است كه گفتيم ملاك ارزش منفى خواهد بود.