معارف بوک

مى گویند که باید نخست تخلیه کرد و سپس تحلیه؛ یعنى نخست باید لوح دل را از تیرگى ها شست تا براى تابش انوار الهى آماده شود.
ودرتقاضاى سوم و چهارم عرضه مى دارد:«انابه و حسن بازگشت به سوى خود رانصیبم فرماومراباآب توبه پاک کن!»؛(وَارْزُقْنِی حُسْنَ الْإِنَابَةِ، وَطَهِّرْنِی بِالتَّوْبَةِ).
منظور از «حسن انابة» (بازگشت خوب به سوى خدا) این است که صادقانه باشد و از روى معرفت صورت گیرد و آثار ندامت در آن آشکار و تصمیم بر جبران در آن قوى باشد؛ نه بازگشتى که موقت و یا به خاطر فشار سختى هاست که تا سختى ها برطرف مى شود آن نیز متزلزل مى گردد، همان گونه که خداوند مى فرماید: (وَاِذا مَسَّ الْإِنْسانَ ضُرٌ دَعا رَبَّهُ مُنیباً اِلَیْهِ ثُمَّ اِذا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِىَ ما کانَ یَدْعُوا اِلَیْهِ مِنْ قَبْلُ)؛ «هنگامى که به انسان زیانى رسد، پروردگار خود را مى خواند در حالى که به سوى او بازمى گردد؛ امّا هنگامى که نعمتى از جانب خویش به او عطا کند، آنچه را به خاطر آن خدا را مى خواند از یاد مى برد».(522)
و منظور از «طهارت با توبه» این است که توبه تمام آثار گناه را از روح و جان انسان بشوید و ببرد و شاید به همین دلیل است که در قرآن مجید این دو در کنار هم قرار گرفته اند؛ مى فرماید: (اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ)؛ «خداوند، هم توبه کنندگان را دوست دارد و هم پاکان را».(523)
و در تقاضاى پنجم مى افزاید: «(خداوندا!) مرا با دورى از گناهان تأیید فرما!»؛ (وَأَیِّدْنِی بِالْعِصْمَةِ).
امام (علیه السلام) نسبت به گناهان گذشته از در توبه و انابه درمى آید و نسبت به گناهان آینده از خدا تقاضاى عصمت و مصون ماندن را دارد. شکى نیست که ترک گناه،