صفحه ٥٤

و نیز بخش قابل توجهى از آن، حوادث ناگوارى است که در زندگى روى مى دهد و گاه انسان مى تواند با تلاش خود جلوى آن ها را بگیرد و پیام آن این است: تا آن جا که در توان دارید تلاش کنید و براى رفع کامل آن ها از خداوند یارى بطلبید.
بنابراین، این دعا درس آموزنده فوق العاده مهمى است که به عنوان دعا در تربیت انسان ها مى کوشد و با خواندن و توجه به پیام هاى آن، انسان را به کمال انسانى نائل مى کند.
«مکاره» جمع «مکروه» به حوادث ناگوارى اطلاق مى شود که توسط محیط یا اشخاص و یا حتى خود انسان براى او پیش مى آید، مانند ظلم سلطان و شماتت دشمنان و غلبه شیطان و مشکلات زمان که در همین دعا به آن اشاره شده است و امام (علیه السلام) از آن ها به خدا پناه مى برد.
و «سىء» به معناى زشت و ناپسند است و «اخلاق» جمع «خُلق» به حالات نفسانى گفته مى شود که به روح و فکر انسان شکل مى دهد، مانند حرص و حسد و تمایل به هوى پرستى که در همین دعا به آن اشاره شده است.
البته درمقابل اخلاق سوء، فضائل اخلاقى نیز وجود دارد که عکس رذایل اخلاقى است، مانند سخاوت و شجاعت و محبت نیکان و پاکان.
«مذامّ» جمع «مذموم» به معناى نکوهیده است و «مذامّ افعال» به اعمال ناپسند گفته مى شود، مانند اصرار بر گناه، مقدم داشتن باطل بر حق، کوچک شمردن معصیت و ترک شکر نعمت که در این دعا به آن ها اشاره شده است.