صفحه ٥١

و فصل مسائل مى پرداختند، و تختى پایه بلند که آن را عرش مى نامیدند و در روزهاى خاص که مراسم ویژه اى بود بر آن مى نشستند.
از آن جا که خداوند نه جسم است و نه محل دارد، هرگاه عرش و کرسى در مورد او به کار رود کنایه از قدرت عظیم اوست.
بعضى نیز «عرش» و «کرسى» را به معناى علم بى پایان پروردگار تفسیر کرده اند، زیرا استاد و معلم و خطیب که مردم را تعلیم مى دهند معمولاً بر تخت یا منبر پایه کوتاه یا پایه بلندى مى نشینند. در حدیث جالبى نیز از امام على بن موسى الرضا (علیه السلام) مى خوانیم که کسى از آن حضرت سؤال کرد: این که خداوند فرموده: (وَیَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّکَ فَوْقَهُمْ یَوْمَئِذٍ ثَمانِیَةٌ)(26 ) و یا این که فرموده: (الَّذینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ)(27 ) منظور از عرش و حاملان آن چیست؟ امام (علیه السلام) فرمود: «الْعَرْشُ اسْمُ عِلْمٍ وَقُدْرَةٍ وَعَرْشٍ فِیهِ کُلُّ شَیْءٍ ثُمَّ أَضَافَ الْحَمْلَ اِلَى غَیْرِهِ ... وَهُمْ حَمَلَةُ عِلْمِهِ؛ عرش نام علم و قدرت پروردگار است و همه چیز در آن است، سپس فرموده کسانى عرش را حمل مى کنند و آن ها (فرشتگان) حاملان علم الهى هستند».(28)
و بعضى آن را به معناى مالکیت و حاکمیت او بر تمام جهان هستى مى دانند و یا هر یک از صفات کمال و جلال او، زیرا همه این ها بیانگر عظمت او مى باشد و درواقع عبارت «عرش خداوند» همه این مفاهیم را دربر دارد.(29 )
بنابراین، استفاده از این وصف در پایان دعا اشاره به این است که تو قادر بر همه چیز هستى و حلّ هیچ مشکلى براى تو کمترین مئونه اى ندارد، بنابراین از تو تقاضا دارم همه مشکلات مرا حل کنى!